Salgının ekonomik etkileri hâlâ devam ederken, küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (KOBİ) üzerindeki hasarı büyük oldu. Ciro kaybına uğramış olan sektörlerde, geçen yıl düşük faizli krediler ile çarkı döndürmeye çalışan işletmelerin ticari borçları finansal borca dönüşüyor. 2020 Mart-2021 Mart dönemini kapsayan bir yılda bankalara borçlanan KOBİ sayısı yaklaşık 770 bin artarak 3.9 milyona ulaştı. Bu hızlı borçlanma KOBİ kredilerinin de  yüzde 33 artarak 879 milyar 284 milyon liraya çıkmasına yol açtı.

ÖDEME ZORLUĞU ARTIYOR

Mikro, küçük ve orta büyüklükte şirketlerden oluşan KOBİ'ler arasında 279 bini borcunu ödeyemediği için icralık. KOBİ'lerin icra takibine düşen kredi miktarı ise 57 milyar 658 milyon lira. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) verileri bu süreçte kredi riskinin en hızlı mikro işletmelerde arttığını ortaya koyarken, işletmeler küçüldükçe ödeme zorluğu artıyor.

Öte yandan sorunlu kredilerin takibe atma süresindeki esneklik bankacılık sektöründe kredilerin takibe dönüşüm oranının yüzde 3.81'de (Mart 2021) kalmasına yol açıyor. Ancak BDDK'nın raporuna göre KOBİ'lerde takibe dönüşüm oranı yüzde 6.15'e kadar çıkıyor.

Özgür Karabat

HİBE DEĞİL, YİNE BORÇ 

“AKP'nin yandaşa kepçeyle dağıttığı paralar sıra ihtiyaç sahibi vatandaş ve esnafa gelince ‘borç' olarak veriliyor” diyen CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat, geçen hafta açıklanan “nefes kredisi”ne dikkat çekti. Vatandaşın ve esnafın borç yüküyle boğuştuğunu, onları yeni borç batağına sürüklemeye çalışarak çözüm üretilemeyeceğini söyleyen Karabat, “KOBİ'ler entübe olmak üzere. Küçük esnafın bu durumunu tespit etmiş olduklarından sanırım çözümün adını ‘nefes kredisi' koymuşlar. Hibe değil” dedi. Yaşatılabilecek işletmelerle yaşaması zor olanların (zombi) ayrıştırılması gerektiğini kaydeden Karabat, çözümün krediyle borçlandırmakta olmadığını, eldeki kaynağın hibe olarak verilmesi gerektiğini kaydetti.

KOBİ'lerin geri ödeme süreci riske giriyor

Ekonominin durumu ve yüksek enflasyon nedeniyle esnaf geçen yılki ucuz kredilere göre daha yüksek faiz oranlarıyla borçlanıyor. Tera Yatırım Baş Ekonomisti Enver Erkan, “Borç ödeme yetisinin azalması, kredi ile yapılacak finansmanın da geri ödeme sürecini riske atıyor. Kredi çıkışlarının çok fazla teşvik edildiği önceki dönemlerden devreden riskler devam ediyor. Ticari borçlar, finansal borca dönüşüyor” dedi. Erkan, gelişmiş ülkelerde işletmelere finansman yardımının yoğun şekilde mali teşvik paketlerinde hibe yoluyla sağlandığını vurguladı.