Azerbaycan ile işgal altında tuttuğu Dağlık Karabağ bölgesi yüzünden giriştiği savaşı kaybeden ve ülkesinde siyasi pozisyonu zorlaşan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’a bir “darbe” de ordudan geldi. Ermenistan ordusu, dün Paşinyan’dan ve kabinesinden görevlerini bırakmasını istedi. Genelkurmay Başkanlığı’nın bildirisinde, “Başbakan ve hükümeti, Ermeni ulusu için kritik önem taşıyan mevcut kriz durumuyla ilgili makul kararlar alabilecek durumda değildir” denildi. Açıklamada, Ermenistan silahlı kuvvetlerinin, “görevdeki yetkililerin ordunun itibarını sarsmayı amaçlayan saldırılarına hoşgörü göstermeyeceği” ifadesi yer aldı.

Ordu muhtırasına Paşinyan’dan sert tepki geldi. Eylemin darbe girişimi olduğunu belirten Paşinyan, Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan’ı görevden aldığını duyurdu. Facebook üzerinden halka seslenen Paşinyan, destekçilerini başkent Erivan’daki Cumhuriyet Meydanı’nda toplanmaya çağırdı. Ulusa sesleniş konuşmasında da “Ermeni halkı, askeri darbeye izin vermeyecektir. Şu andan itibaren genelkurmay başkanı hakkında hapis emri verilmiştir” dedi. Paşinyan, ordunun ülkede herhangi bir şekilde siyasete dahil olamayacağı vurgusu yaptı. Savunma Bakanlığı’ndan “ordu siyasete karışmamalı” açıklaması yapıldı.

RUS YAPIMI FÜZE GERİLİMİ

Başbakan’a destek için binlerce kişi Erivan’da meydanlara çıkarken Paşinyan karşıtları da eylemlerini sürdürdü.  

Paşinyan ile ordu arasındaki gerilim, Azerbaycan’la yaşanan Karabağ Savaşı’na ilişkin değerlendirmeler yüzünden artmıştı. Erivan’ın geçmiş yıllarda aldığı Rus İskender füzeleri konusunda tartışmalar gündeme yansımıştı. Bazı kaynaklar eski Başbakan Serj Sarkisyan’ın “neden kısa menzilli füzeler kullanılmadı” çıkışına, Paşinyan’ın “İskender füzelerinin sadece yüzde 10’unun işe yarayabildiği yanıtı verdiğini” aktarmıştı. Paşinyan, önceki gün de Genelkurmay Başkan Yardımcısı Tigran Haçaturyan’ı görevden almıştı. Haçaturyan, Paşinyan’ın İskender’in savaş sırasında hedefleri vurmadığı yönündeki iddialarıyla alay etmişti. Rus füzelerine yönelik Paşinyan’ın ifadeleri Moskova’da tepkiye yol açtı. Rus İzvestia gazetesi, Ermenistan Genelkurmay Başkanı’nın füzeleri kullanma talebini birkaç kez dile getirdiği, uluslararası tepkiler nedeniyle Paşinyan’ın reddettiği iddiasını aktardı.

ANKARA’DAN KINAMA GELDİ

Öte yandan eski Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan’ın halka, üst düzey komutanların Paşinyan’ın istifası için imzaladıkları bildiriyi destekleme çağrısında bulunduğu belirtildi. Koçaryan, “Savaşı kaybeden ve toprakları veren iktidarın gitmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı. Muhalefet partilerinin, meclisin olağanüstü toplanması için imza topladığı belirtildi.

Ermenistan’daki ordunun Paşinyan hükümetine verdiği muhtıraya Türkiye’den de tepki geldi. Resmi temaslarda bulunmak üzere Macaristan’a giden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, mevkidaşı Peter Szijjarto ile ortak basın toplantısında, “Biz dünyanın neresinde olursa olsun darbe ya da darbe girişimlerine kesinlikle karşıyız. Dolayısıyla Ermenistan’daki bu darbe girişimini de şiddetle kınıyoruz” dedi. “Elbette demokrasilerde halk, vatandaş yönetimle ilgili eleştiri yapabilir, hatta istifasını isteyebilir. Bunlar doğal şeyler ama askerlerin demokrasiyle, seçimle iş başına gelmiş bir hükümete bırakın darbe yapmayı, istifa çağrısında bulunması bile kabul edilemez” diye konuştu. 

RUSYA: İÇ MESELE

Kremlin Sözcüsü ise Rusya’nın gelişmeleri kaygıyla takip ettiğini ancak bunu “Ermenistan’ın iç meselesi” olarak gördüğünü söyledi. Sputnik’in haberine göre sözcü ayrıca Paşinyan’ın Putin’i telefonla aradığını belirtti. Putin’in taraflara sağduyu çağrısı yaptığını, durumun kanun çerçevesinde çözüme kavuşturulmasından yana olduğunu söylediğini aktardı. 

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price ise Ermenistan’da ordunun siyasete karışmaması gerektiğini belirtti. Price, Ermenistan’ın demokrasisini desteklediklerini açıkladı.

‘ACINASI DURUM’

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise savaş sonrası dönemde Azerbaycan’ın geliştiğini, Ermenistan’da ise kriz yaşandığını belirtti. Aliyev, “Ermenistan hiçbir zaman bu kadar acınası durumda olmamıştı” dedi. Demokrasi ilkelerinin hiçe sayıldığını kaydetti. NATO, gelişmelerin yakından takip edildiğini belirterek demokrasiye bağlılık çağrısında bulundu.

Geçen yıl yaşanan savaşta Türkiye’nin destek verdiği Azerbaycan zafer ilan ederken Dağlık Karabağ’daki Ermenistan işgali kısmen sona ermişti. 

DEĞİŞİM VAADİYLE GELMİŞTİ...

Ermenistan’da 2018’de değişim vaadiyle iktidara gelen Paşinyan, gazetecilikten 2000’lerin sonuna doğru siyasete giren bir figür. Hem gazetecilik hem de siyasi kariyerini eski Cumhurbaşkanı ve Başbakan Serj Sarkisyan’a muhalefet üzerine kurmuş olan Paşinyan, uzun yıllar halk desteği pek fazla olmayan ufak muhalif yapılara liderlik yapmıştı. Paşinyan, 2018’deki sokak gösterileri ve “Kadife Devrim” olarak adlandırılan, Sarkisyan’ın istifasıyla sona eren süreçle iktidara gelmişti. Paşinyan dün başkentte destekçileriyle bir araya geldi. (solda) Öte yandan Erivan’da yönetim karşıtları da meydanlara çıktı.