Göz kazaları  çoğunlukla önlenebilir olduğundan böyle bir sorunla karşılaşmamak için ortama ve kişiye göre tedbir  alınması çok önem arzeder. Bu önlemleri şöyle sıralayabiliriz:

• Çocukların hareket alanlarından sert köşeli eşyaların uzaklaştırılması
• Çocuklara sivri ve keskin cisimler kullanırken nasıl dikkat edeceklerinin öğretilmesi
• Yürüme ve denge sorunu olan hasta ve yaşlıların refakatçi eşliğinde yürümeleri
• Ev ve işyerlerindeki kaygan zeminlerden korunma
• İşyerlerinde  koruyucu gözlüklerin kullanılması
• Araçlarda mutlaka emniyet kemeri takılması, vb 

Önlemlere rağmen karşılaştığımız  göz yaralanmarıyla karşılaşabiliriz. Böyle durumlarda göze dokunmadan acil olarak göz doktoruna başvurulması gerekir. Örneğin:

• Kesici, delici ve künt  göz yaralanmalarında,
• Göze yabancı cisim kaçmasında, 
• Kaynak gibi güçlü bir ışık kaynağına korumasız bakılması sonucu oluşan ağrılarda hemen,
• Kimyasal madde kaçtığında ise gözü bir an önce bol temiz su ile yıkadıktan sonra göz doktoruna başvurulmalıdır.

Göz yaralanmalarında kalıcı hasara yol açan en önemli nedenler hasta çocuksa olayın geç fark edilmesi, işyerlerinde tedavinin doktora gitmeden yapılmaya çalışılması, olayın ihmal edilmesi ve tabi ki yaralanmanın şiddetidir.

Kesici, delici ve künt göz yaralanmalarında hasarın derinliği ve şiddetine göre hastaya tıbbi veya cerrahi tedavi uygulanması gerekebilir. Ameliyat gerektiğinde ilk yapılan acil operasyon sonrası tekrar ameliyat gerekebileceği  bilinmelidir. Tedavi sonrası görmenin ne kadar korunabileceği tamamen yaralanmanın şiddetine ve erken ve doğru müdahaleye bağlıdır. Ciddi yaralanmalarda temel amaç  gözü kurtarmak olacaktır.

Göze yabancı cisim kaçmalarında eğer cisim gözün yüzeyinde kaldıysa bir göz uzmanı tarafından küçük bir müdahale ile çıkarabilir.Ama derin dokulara ulaşmış bir göziçi yabancı cismi daha kapsamlı operasyon gerektirecektir. Çıkarılmakta gecikmiş göziçi yabancı cisimleri gözde iltihaplanma ve doku zehirlenmesine yol açabilir. Bu nedenle operasyonun erken planlanması önem arzeder.

Gözün kaynak alması, güneş tutulması gibi ışık kaynaklarından zarar görmesi durumlarında hem göz gözbebeğinde hem de retina denen sinir tabakasında sorunlar olabilir. Hastanın şikayetlerinin rahatlatılması ve gözde herhangi bir hasar oluşup oluşmadığına bakılması için göz doktoru muayenesi şarttır.

Gözün  kimyasal  madde ile yaralanmalarında maddenin türü ve yanığın şiddetine göre hafiften ağıra kadar çeşitli tablolarla karşılaşılabilir. Bu durumlarda ilk yapılacak müdahale gözü suyla bolca yıkamaktır. Böylece kimyasal madde gözden uzaklaştırılır. Sonrasında göz doktoru olayın ciddiyetine göre ilaç tedavisi düzenleyecektir. Çok şiddetli yanıklarda göz bebeğinde lekeli hasarlar ve göz kapağında yapışıklıklar oluşabilir. O zaman kornea doku nakli ve kapak cerrahisi gibi ameliyatlar gerekebilir.

Op. Dr. Hakan ÖZPOLAT
Göz Nurunu Koruma Vakfı
Bayrampaşa Göz Hastanesi