Geçen sene ekim ayında 1 milyar 752 milyon TL net kâr elde eden kamu mevduat bankaları, bu yıl aynı dönemde 780 milyon TL zarar etti. Kamuya ait kalkınma ve yatırım bankaları da dahil edildiğinde tüm kamu bankalarının ekim ayı zararı 330 milyon TL oldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, ocak-ekim döneminde 10 aylık toplam net kâr kamu mevduat bankalarında 11 milyar 671 milyon TL, tüm kamu bankalarında 16 milyar 691 milyon TL oldu.

YÜKSEK DÖVİZ AÇIĞI VE KUR ARTIŞI ZARAR GETİRDİ

Kamu mevduat bankaları, ekimde 5 milyar 65 milyon TL'lik kambiyo zararına imza attı. Ocak-ekim döneminde kambiyo zararı toplamda 25 milyar 166 milyon TL'ye ulaştı. Kamu mevduat bankaları “sermaye piyasası işlemlerinden” ekimde 979 milyon TL, ocak-ekim döneminde 5 milyar 717 milyon TL net kâr elde etti. Ekimde elde edilen 2 milyar 727 milyon TL'lik net faiz gelirine rağmen, yüksek kambiyo zararları, toplamda net zarar elde edilmesinde etkili oldu. Bankaların bilanço içi açık pozisyondan kaynaklanan kur farkı gideri “kambiyo zararı” kaleminde görülüyor. Bilanço dışındaki türev işlem kâr ve zararları ise “sernaye piyasası işlemlerinde” takip ediliyor. “Sermaye piyasası işlemleri” kalemi, menkul kıymet alım satım kârları gibi kalemleri de içeriyor.

KAMBİYO ZARARI NEDİR?

Yabancı paralar ile ulusal para arasındaki paritenin değişmesi durumda vaziyet (bilanço) hesaplarının bakiyesine bağlı olarak bankalar kambiyo geliri elde edebiliyor veya kambiyo zararına maruz kalabiliyor. Efektif, döviz ve kıymetli maden alım/satımı ve değerlemesi ile arbitraj işlemlerinden kaynaklanan zararlar, “kambiyo zararları” olarak muhasebeleştiriliyor. Söz konusu gelir ve giderin tutarı vaziyet hesaplarının net bakiyesine, miktarına ve kayıt tarihine ile değerleme tarihi arasında meydana gelen kur değişim miktarına bağlı olarak değişiyor.

EKİMDE 5,2 MİLYAR DOLAR AÇIK VARDI

TCMB verilerine göre 30 Eylül'de 7,75 olan dolar/TL alış kuru, 30 Ekim'de 8,30'e yükseldi. Kurun hızlı bir şekilde artmaya devam ettiği ekim ayına kamu mevduat bankaları 5,2 milyar dolarlık yüksek döviz pozisyon açığıyla girmiş, ay sonunda da bu hemen hemen aynı miktarda döviz pozisyon açığına sahip olmuşlardı. Ağustos başında 12,2 milyar dolara kadar yükselen kamu mevduat bankalarının döviz pozisyon açığı, 20 Kasım itibarıyla 3,6 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Geçen sene 22 Kasım itibarıyla aynı kalem 30 milyon dolar fazla veriyordu. Ağustos 2018'deki kur şokuna kamu mevduat bankaları 0,5 milyar dolarla yine görece düşük döviz açık pozisyonuyla yakalanmıştı.

ÖZEL BANKALAR KÂR ETTİ

Kamu bankaları ekimde zarar elde ederken, yerli özel bankalar 2 milyar 394 milyon TL, yabancı bankalar 1 milyar 684 milyon TL net kâr elde etti. Bankacılık sektörünün toplam net kârı ekimde 3 milyar 747 milyon TL , ocak-ekim döneminde 50 milyar TL oldu. Sektörün net kârı 2019'un Ekim ayında 5 milyar 375 milyon TL, 2019'un Ocak-Ekim döneminde 41 milyar 300 milyon TL olmuştu.Önümüzde aylarda faizlerdeki artışın, kredi büyüme hızında yavaşlamanın ve takipteki kredilerde artıın bankacılık sektörü kârları üzerinde baskı oluşturması bekleniyor.