CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu partisinin grup toplantısında konuştu. Kılıçdaroğlu, partisinin esnafın salgın döneminde yaşadığı sorunları tespit etmek için yaptığı çalışmaları anlattı, konuşmasında Türkiye'nin birçok yerindeki esnafların sözlerine yer verdi.

 Kılıçdaroğlu'nun konuşmasından öne çıkanlar şöyle:

Azerbaycan - Ermenistan çatışmaları

Azerbaycan'ın toprakları uluslararası hukuka aykırı bir şekilde işgal altında. 30 yıldır devam ediyor bu işgal. Şu an sürmekte olan çatışmalarda Azerbaycan'ın yanındayız, 83 milyon olarak kalplerimizle onlarla. Bu işgalin sona ermesini diliyoruz. Sivillerin hedef alınması çok acı. Umarım uluslararası kuruluşlar bu duruma engel olur.

Kars Belediyesi'ne kayyum atanması

Sorunlar demokrasi içinde çözülür. Parlamentoya seçilerek geliyoruz. Demokrasiyi güçlendirmemiz lazım. Demokrasilerde insanlar düşüncelerini özgürce ifade ederler. Eğer gazeteciyi hapse atarsanız, siyasetçiyi hapse atarsanız, Türkiye'de demokrasi olmadığı inancı uluslararası camiada güçlenir. Demokrasi maalesef zaten yok. Baroların seçim yapmasıyla ilgili yasaya aykırı bir yasak getirildi. Hukukçuya yasaya aykırı yasak uyguluyorsunuz. Miting yapacaksın serbest, barolar kendi kongrelerini yapacaklar, yasak. Kargaları bile güldürecek bir uygulama.

Demokrasilerde doğal olan seçimle gelenin seçimle gitmesidir. Çünkü meşruiyetin kaynağı halktır. Siz seçimle gelen birinin yerine kayyum atıyorsanız, orada demokrasi yoktur. Üstelik seçimle gelen Belediye Başkanı aynı olaydan yargılanmış, hapse girmiş, sonra da Anayasa Mahkemesi devleti tazminata mahkum etmişse durum daha da vahimdir. 

Ankara, Balıkesir, Bursa Belediye Başkanları görevden alındığında da aynı itirazı yaptık. Sayın Davutoğlu istifa ettiğinde de aynı şeyi söyledik. Adaletsizlik kime karşı yapılmışsa sesinizi yükselteceksiniz. Demokrasiler çifte standardı kabul etmez. Gözaltına alınanlar HDP'liler, deniliyor. Bir yerde milletin iradesi yok sayılıyorsa ve siz itiraz etmiyorsanız, size dilsiz şeytan denir. Hangi gerekçeyle altı yıl beklediniz? Papazı bir günde salıyorsun. Acaba Millet İttifakı'nı nasıl dağıtırız, hinliği içindeler.

Vaka sayıları tartışması

Pandemi sürecinden geçiyoruz. Sağlıkçılarımız tarih yazdılar. Türk Tabipleri Birliği (TTB), vakaların doğru açıklanmasını istedi. Her türlü hakareti ettiler. Sonra ortaya çıktı ki, Bakan vakaları doğru açıklamıyor. Devletin sözcüsü yalan söyler mi? Bazen devletin menfaatleri gereği açıklama yapılmaz, ama yapıyorsanız doğruyu söyleyeceksiniz. Yoksa dünyada alay konusu olursunuz.

Esnafın salgın döneminde yaşadığı sorunlar

Esnafı genelde orta direk olarak tanımlarız. Esnaf Ahi Evran geleneğinden gelen kişidir. Çocukken ilk karşılaştığımız da mahallenin bakkalıdır. Salgın döneminde 700 bine yakın dükkan kapatıldı. Kapatıldı da ne oldu? Kapatılması doğruydu, ancak kapatıyorsan sosyal devlet olarak gerekeni yapman gerekir. Hemen bir sicil affı çıkarılması gerektiğini söyledik. Kiraların devlet tarafından ödenmesini, stopaj vergisinin kaldırılmasını, bankalara olan borçlarını bir yıl süreyle faizsiz erteleyin dedik. Hiçbirini yapmadılar. Her şeye insafsızca zam yaptılar. Esnafın sorgulaması lazım. 1 milyon 656 bin esnafımız var üç büyükşehirde 35 bin esnaf kepenk kapatıldı. Haziran ayında 7 bin 222 iş yeri kapandı. Bu son beş yılın en yüksek verisi. TÜİK verilerine göre ise 335 bin esnaf kepenk kapattı. 

Yıllardır uyarıyoruz, yanlış yapıyorsunuz, dedik. Gaziantep'in Şahinbey ilçesinde marangoz Şahin, banka kredisini ödeyemediği için dükkanında intihar etti. Erdoğan ve bakanlar bunu biliyor mu acaba? Aydın Nazilli'de 49 yaşında perdecilik yapan Halis, intihar ediyor. Cebinden çıkan mektupta borçları nedeniyle intihar ettiğini söylüyor. Bunlar esnaf. Tüm esnaf kardeşlerime sesleniyorum: Saray sizi duyuyor mu? Bir daha söylüyorum, bütün garibanların, esnafın, sokak satıcılarının sözcüsüyüm, temsilcisiyim. 

"Milletvekillerimizi esnafın ayağına gönderdik"

CHP'li tüm milletvekillerini görevlendirdik. Dükkan sahipleriyle görüşüp rapor yazacaklar. Biz 81 ile esnafın ayağına milletvekillerimizi gönderdik. O, Saray'a üç tane esnafı çağırıp sorunlarını dinleyemez. 

30 bin kırtasiyeci ve kitapçı var. Bir kırtasiyeci, "Bütün bir yıldaki satışlarının yüzde 40'ını okulların açıldığı dönemde yapıyorduk. Şimdi mallar elimizde kaldı." diyor. Sormak isterim 18 yıldır bu ülkeyi bu noktaya kim getirdi? Okul kitapçısı, "Satışlarımız yüzde 85 oranında düştü. Eleman çıkartmak zorunda kaldık." diyor. Okullarda kantin işletenlerin sayısı 50 bin. Buralarda 300 bin kişi çalışıyor. Bir kantin sahibi, "Biz normal zamanda bile zaten 6 ay çalışıyoruz. Bir 6 ay daha çalışmazsak mahvoluruz." diyor. Bolu'dan bir esnafımız, "30 yıl bu devlete vergi verdim, bana 3 ay bakamadı." diyor. 200 bini aşkın servisçi var. Toplam 400 bin kişiye istihdam sağlanıyor. Araç muayene fiyatları arttırıldı. Servisçiler Odası Başkanı, "Gelir elde edilmedi, kredi çekildi. Artık bu da verilmiyor. Yakınlarımızdan borç aldık, artık servisçi esnafına kimse selam bile vermiyor." diyor. 130 bin kahvehane kıraathane var. Buralarda 400 bin kişi çalışıyor. Kahvehane esnafının yüzde 70'i borçlu olduğu için kredi de alamamışlar. Konya'da 130 bin üniversite öğrencisi var. Ağırlıklı olarak öğrencilere hitap eden Bosna bölgesindeki ticaret neredeyse tamamen durdu. Manisa'nın Demirci ilçesin 40 yıldır faaliyette bulunan fakülte kapalı. Bir esnaf arkadaşımız, bu fakültedeki öğrencilerin esnafın can damarı olduğunu, tüm esnafın durumunun kötü olduğunu söylüyor. 

Devlete mal satan medikal firmaların alacağını devlet 15 aydır ödemiyor. 150 gün içinde ödenmesi gereken parayı devlet 450 gündür ödememiş. Devlet, alacaklarını yüzde 25 azaltmazlarsa alacaklarının ödenmeyeceğini bildirmiş. Devlet şantaj yapar mı? 

"Esnaf Bakanlığı kurulacak"

Bizim seçim bildirgemizde, CHP iktidarında Esnaf Bakanlığı kurulacak. Mutlaka sicil affı çıkmalı. Esnafa verilen kredilerde faiz alınmamalı. Esnaf, stopaj vergisinin kaldırılmasını istiyor. Zincir mağazalar ile ilgili düzenleme istiyorlar, AVM'lerin en azından haftanın bir günü kapatılmasını istiyorlar. Esnafın sosyal güvenlik primlerini en azından devlet ödesin, diyorlar. Eğer esnaf bunu ödeyemezse sağlık hakkından da yararlanamıyor. Bir çekip vurmadığınız kaldı! Bu dönemde bir de esnafa ceza yazıyorlar. Kahvehanelerde oyun oynanmasına izin verilmeli. Kamu kuruluşlarına ait iş yerlerinde çalışan esnaftan kira alınmamalı. İcra işlemleri bu dönemde durdurulmalı. Kantinci esnafının ayakta kalması için, devlet kantin esnafından kira almamalı. 6 milyon sokak esnafının güvencesiz çalışmasının önüne geçilmeli. Esnafa kira desteği verilmeli.

Esnaf kardeşlerime sesleniyorum, esnafa para vermemek siyasi bir tercihtir. Türkiye'de para var. 8 ayda Saray hükümeti ne kadar para kullandı? 518 milyar lira vergi aldı, 26 milyar 400 milyon lira yurtdışından borç aldı, 389 milyar 791 milyon lira yurt içinden borçlandı. Merkez Bankası'nın 44 milyar liralık karını Hazine'ye aldı. 64 milyar liralık para bastı. Merkez Bankası'nın kasasındaki 539 milyar lirayı döviz satarak aldı. Kullandığı para 1 trilyon 576 milyar 748 milyon lira. Esnaf dahil olmak üzere bütçeden karşılıksız çıkan para 6 milyar lira.  Bankalardan kredi verdik, diyorlar. Faiziyle birlikte verilen borçtan yardım mı olur. Vergileri de faiziyle ertelediler. Bu kadar para kullanan devletin esnafa verdiği tek kuruş yok. Bu 8 ayda 91 milyar lirayı tefecilere verdiler. Bütçedeki paranın harcanması bir siyasi tercihtir. Esnafı düşünürse esnafa verir, tefeciyi düşünüyorsa, tefeciye verir.