Uzun yıllardır, milyonlarca kadının korunma ya da tedavi amacıyla kullandığı güvenilir haplarla ilgili son zamanlarda olumsuz yayınlar dikkat çekicidir. Bahçeci Sağlık Grubu Fulya Tüp Bebek Merkezi Kadın Hastalıkları Uzmanı Op.Dr. Aytun Aktan “Reçetesiz satılan bu ilaçların hangisini, nasıl ve ne kadar kullanacağınızı mutlaka jinekologunuzla birlikte seçmelisiniz” diyerek konuya dikkat çekti.

Aktan, “Bu amaca hizmet eden çok sayıda korunma yöntemi seçeneklerinden biri mutlaka size uygundur. Ancak bir iki yöntem dışında sorumluluk hep kadınlarda. Uzun yıllardır, milyonlarca kadının korunma ya da tedavi amacıyla kullandığı güvenilir haplarla ilgili son zamanlarda olumsuz yayınlar yayınlandığı için bu kararın mutlaka uzmanla birlikte alınması gerekir. Ayrıca kadının vücut ve yaşam tarzına en saygılı yöntemin seçilmesi gerekir” dedi. Op.Dr. Aytun Aktan hormonal içerikli birkaç yöntemi yenilikleriyle birlikte karşılaştırmasını yaparak konuya açıklık kazandırmaya çalıştı.

Doğum Kontrol Hapları:

İlacın her tabletinde östrojen ve progesteron hormonları mevcuttur. Bu hormonların amacı her ay oluşan yumurtlamayı (ovulasyon) geri dönüşümlü olarak baskılamaktır. Östrojen hormon dozu giderek daha da düşük düzeye çekilmeye çalışılmakta ve böylece olası yan etkilerin azaltılması sağlanmaktadır (pıtılaşma eğiliminin artışı, migren, meme kanseri gibi). Progesteron tipindeki değişikliklerle de bazı hastalıkların tedavisinde seçenek haline gelmektedir (sivilcelenme, kıllanma, polikstik over gibi).  Her gün, belli saatlerde düzenli alınması gerekliliği ilacın çekici olmayan özelliği iken, doğru kullanımda %95’e varan koruma etkinliği ile çok başarılıdır. Koruma özelliğinin dışında adet kanama miktarlarını azaltması, ağrılı adet gören kadınlarda bir kaç aylık kullanımdan sonra ağrıların kaybolmasını sağlaması hergün ilaç yutma fikrini olumluya çeviren durumlardır.

Hormonlu Sipiraller:

İçeriğindeki tek tip hormon sayesinde östrojen kullanması sakıncalı kadınlar için idealdir. Doğum yapmış kadınlara daha çok önerilen bir yöntemdir. Hormon içeriği sayesinde normal sipiralin neden olduğu kanama miktarlarındaki artış, ağrı yaşanmaz. Hatta bazı tıbbi durumlarda tedavi amacıyla da kullanılmaktadır. Hastanede, jinekoloğunuz tarafından ugulanması ve yıllık takiplerin yapılması gerekmektedir. Ara lekelenmeler ise en sık rastlanan yan etkisidir. Kadınların dörtte birinde ise kanamayı tamamen kestiği gözlenir. Bu kimi kadınlar için istenen, kimince de hoşalanılmayan bir durumdur. Sipiralin çekilmesinden itibaren doğurganlık ertesi aydan itibaren tekrar geri gelir.

Aylık İğneler, Cilt Altı İmpilantlar:

Tek tip hormon içermeleri nedeniyle östrojenin istenmeyen etkilerinden sakınılmış olunur. Aylık iğnelerin sağlık kuruluşlarında yapılması gerekir. Kullanım kolaylığı nedeniyle tercih edilir. Ara lekelenme en sık rastlanan yan etkisi olup, yöntemin bırakılmasının ardından yumurtlama fonksiyonunun geri dönmesi aylar alabilir.

İmplantın uygulaması cerrahi bir işlemdir. Cilt altına yerleştirilen implant beş yıl koruma etkinliği gösterir. Yöntemden vazgeçilmesi durumunda çıkartılması için de tekrar lokal anestezi ile küçük bir cerrahi işlem uygulanır.

Maalesef tüm bu yöntemlerin cinsel yolla bulaşan hastalıklardan koruma özelliği yoktur. Bunu sağlamak için kondom tek yoldur. 

Hormonlu Vajinal Halka:

Ülkemizde yeni kullanılmaya başlanan bu yötem tıpkı haplardaki gibi ikili hormon içermektedir ve onun sağladığı tüm avantajları içermektedir. Her gün ilaç yutmak istemeyen ya da bundan sıkılmış kadınlar için ideal bir yöntemdir. Vajinaya yerleştirilen ve 21 gün süresince vajede etkinliği devam eden bu halkalar kadınların kendi kendine uygulayabildikleri bir yöntemdir. Kanamayla birlikte uygulanır, her uygulama sonunda (21 gün) halkasız 7 gün boşluk bırakılır. İlk uygulamanın doktor tarfından yapılması bu yöntemle yeni tanışan kadınlar için öğretici olabilir. Vajende yabancı bir madde düşüncesi rahatsız edici bir fikir gibi gelse de bu halka kadın tarfından hissedilmez. Partnerlerin bazıları ilişki sırasında halkayı hissettiklerini ama hazzı arttırdığını söylemişlerdir. Vajinal enfeksiyonları %15 oranında arttırması yan etkilerindendir. Diğer yan etkiler ya da kullanımının istenmediği durumlar doğum kontrol haplarıyla aynıdır.