Merkez Bankası'nın (MB) kime, ne kadar ve hangi kurdan sattığı bilinmeyen 128 milyar dolarlık rezerv satışının araştırılması için TBMM tarafından komisyon kurulması istendi. MB eski Başkanı Durmuş Yılmaz ve eski Başkan Yardımcısı İbrahim Turhan, açık yerine gizli yöntemlerle satılan 128 milyar dolarlık rezervin kimlere, hangi kurdan ve ne gerekçeyle satıldığının araştırma ve soruşturma yoluyla açığa çıkarılması gerektiğini söylediler.
İYİ Parti Milletvekili Durmuş Yılmaz, MB'nin öncelikle Sayıştay tarafından denetlenmesi gerektiğini söyledi. MB'nin normalde yerindelik denetimine tabi olmadığını belirten Yılmaz, ancak bu kuralın bu durum için geçerli olmadığını ifade etti.
Durmuş Yılmaz
KİMİN İMZASI VAR?
Yılmaz “O dövizler reel sektörde hangi firmalara verildi? Zombi firmalara mı gitti, batıklar mı önlendi, kaçtan hangi kurdan verildi? Bu mekanizmayı kim, nasıl kurdu ve altında kimlerin imzası var? Bütün bu soruların yanıtının ortaya çıkarılması gerekiyor” dedi. Yılmaz, “Para kaybolmadı, el değiştirdi” yorumunu yapanlara ise “Hırsız çaldığında da el değiştiriyor. Burada el değiştirme nasıl ve kime olmuş, önemli olan bunun ortaya çıkarılması” dedi.
2001'DE HÜKÜM GİYDİLER
İbrahim Turhan da 128 milyar dolarlık döviz rezervinin hangi yöntemlerle satıldığı, kimlerin hangi kurdan aldığı, daha önemlisi de satışın hangi gerekçeyle yapıldığının mutlaka ortaya çıkarılması gerektiğini söyledi. 2001 krizi sırasında bankalara bir günde satılan 5.4 milyar dolar nedeniyle TBMM Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu'nun soruşturma açtığını ve nihayetinde davaların ardından MB yöneticilerinin görevi kötüye kullanmaktan hüküm giydiğini belirten Turhan, “128 milyar dolar için de TBMM önce bir araştırma komisyonu oluşturabilir. Gerekli görülürse bu soruşturmaya dönüştürülüp kamuoyuna gerçek bilgiler verilir. Anayasa'nın 87'nci maddesi para basma yetkisini TBMM'ye veriyor. TBMM bu yetkisini MB'ye devretmiş. MB'nin bu konuda hesap vereceği makam TBMM'dir. TBMM hem bankayı hem de varsa siyasi sorumluları ortaya çıkarabilir” diye konuştu.
İbrahim Turhan
KASADAKİ PARA BORÇ
İbrahim Turhan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın MB'nin elinde 95 milyar dolar döviz bulunduğu açıklamalarını da bakkal örneğiyle yanıtladı. Turhan, “Bakkalı sabah açıyoruz, kasada 95 lira para var. Fakat bunun 81 lirası borç. Kalıyor 14 lira. Bir de komşu manavdan emanet (swap) 56 lira para almışız. Borcu ve emaneti çıkarıyorsun, gerçekte artıda değil eksi 42 liradasın. 2021 Ocak sonu itibarıyla MB'nin net rezervi eksi 42 milyar dolar. 2020 Ocak sonunda ise kasada 103 milyar dolar vardı. Borcumuz 66 milyar dolar, emanet 19 milyar dolardı. Rezervimiz eksi değil, artı 18 milyar dolardı” dedi.
EVİNİ SATAN TÜCCAR GİBİ
İbrahim Turhan, “128 milyar dolar rezerv mi vardı ki satılmış olsun?” sorusuna da tüccar hesabıyla şu yanıtı verdi: “Doğru, o kadar döviz yoktu ama döndüre döndüre tekrar tekrar satıldığı için tutar büyüdü. Bu şuna benziyor; tüccarsınız ve işleriniz bozuluyor. Evinizi satılığa çıkarıyorsunuz ama duyulmasın istiyorsunuz. Gizlice evinizi satıp, kimse anlamasın diye de sattığınız evde kiracı olarak oturmaya devam ediyorsunuz. Ancak bu sefer de ev hâlâ sizinmiş gibi piyasadan sürekli ödünç para (swap) topluyorsunuz. Sonuçta karşısına devasa tablo çıkıyor.”