Üniversite sınav sonuçları açıklanınca, geçen yıla göre aynı sayıda net yapan adayların bu yıl sıralamalarda binlerce kişi geriye düştüğü ortaya çıktı. Tercihlerde zaten bir önceki yılın puanları, doğru liste hazırlamak için veri oluşturmuyordu. Sıralamalardaki bu sapmayla birlikte, milyonlarca adayın kafası iyice karıştı.
2020 YKS sonuçlarına göre; Sayısal'da 693 bin 440, Sözel'de 823 bin 330, Eşit Ağırlık'ta 999 bin 313 ve Yabancı Dil'de 78 bin 966 olmak üzere 2 milyon 595 bin 49 kişiyi ilgilendiren üniversite tercihleri başladı. TYT'de 150 puan barajını aşan 1 milyon 745 bin 642 aday da tercih yapabilecek.
UZMANLARA SORDUK
Hayatının tercihini yapmaya çalışan adaylar, doğru karar vermekte zorlanıyor. Üniversite tercihinde milyonlarca öğrenciye yol gösteren Eğitim Uzmanı Salim Ünsal ve Fen Bilimleri Eğitim Kurumları Rehberlik Koordinatörü Cihan Yeşilyurt, doğru tercih listesi oluşturmanın ipuçlarını verdi.
BÖLÜM KAÇLA KAPATIR?
Adayların, ‘Hocam şu bölüm sizce kaçla kapatır?’ diye sürekli sorduğunu söyleyen Eğitim Uzmanı Salim Ünsal, “Bu soru, bir tercih döneminde cevabı en zor sorudur. Çünkü, bir programın kaçla kapattığı/kapatabileceğini puan türü, öğrenim şekli, üniversite lokasyonu, sosyo-ekonomik durum, kontenjan değişikliği etkiler” dedi.
PUANA GÖRE TERCİH AVANTAJLARI
– SAYISAL PUAN
Sayısal puanda ilk kez bu yıl büyük bir yığılma oldu. Barajı geçen aday sayısı 2019'a göre 208 bin 620 kişi arttı. Sayısaldan tercih yapacaksanız, başarı sıranızın yüzde 50 üstünden başlayıp, yüzde 100 alta indirin. Örnek; 50 bininci aday 25 binden tercihlerini oluşturup,100 bine kadar inmeli.
– EŞİT AĞIRLIK
Sayısal gibi EA puanında da yığılma var. Aday sayısı 2019'a göre 168 bin 821 kişi arttı. Bu puan türünde çok fazla sürpriz olacak. Çok üstten ve çok alttan tercih listesi oluşturun. Örnek; 100 bininci aday 20-30 bininci sıradan başlayıp, 250 bin 300 binlere kadar inmeli.
– SÖZEL PUAN
2019'da 862 bin 628 olan aday sayısı bu yıl 823 bin 330'a indi. Yine de Sözel'de çok temkinli olunmalı. Çünkü, YDS'den sonra en az kontenjan Sözel' de var. Ayrıca EA da sözelden tercih yapabiliyor. Örnek; 50 bininci aday 10-15 binlerden tercihe başlayıp, 150 binlere kadar inmeli.
BARAJA TAKILMAYIN
Tıp: En düşük 50 bin
Hukuk: EA en düşük 125 bin
Mühendislik: En düşük 300 bin
Mimarlık: En düşük 250 bin
Öğretmenlik: PDR dahil en düşük 300 bin
Diş Hekimliği:En düşük 80 bin
Eczacılık: En düşük 100 bin
Cihan Yeşilyurt
Fen Bilimleri Eğitim Kurumları Rehberlik Koordinatörü Cihan Yeşilyurt
10 MADDEDE DOĞRU TERCiH
1- KENDİNİZİ TANIYIN
İleride hangi mesleği yaparsanız mutlu olabileceğinizi düşünün. Sabırlı mısınız? Meraklı mısınız? Yetenekleriniz, ilgi alanlarınız ne? Kişilik özellikleri ve yönelimlerine göre liste yapın.
2- LİSANSTA SIRALAMA
Lisans tercihlerini puana göre değil sıranıza göre yapın. 4 yıl ve üzeri bölümlerde puanla tercih yaparsanız yanılır hatta açıkta kalabilirsiniz.
3- İSTEĞİNİZ ÖNEMLİ
Bir aday eğer 18 binden öğrenci alan bölümü daha çok istiyorsa, 14 binden öğrenci alan bölümün üzerine tercih listesinde yazıp, şansını denemeli.
4- İSTEMEDİĞİNİ YAZMA
Okumak istemediğiniz bir bölümü yazar ve yerleştirirseniz, kayıt yaptırmazsanız da seneye OBP puanının yarıya iner. 24 tercihin hepsini doldurmak zorunda değilsiniz.
5- KONTENJAN KARŞILAŞTIR
Doğru tercih için bölümlerin 2019 ve 2020 kontenjanlarını karşılaştırın. Örneğin 2019'da 50 olan kontenjan 60'a çıkmışsa, programın başarı sırası düşer ve şansınız artar.
6- ÖZEL ŞARTLAR
Tercih Kılavuzundaki özel şartları okuyun. Pilotaj gibi bazı bölümlerde boy ve kilo gibi özel şartlar aranıyor. Kazansanız da, şartlar tutmazsa kayıt yaptıramazsınız.
7- YENİ BÖLÜMLER
Yeni açılan yükseköğretim programlarını ve çağın mesleklerini istek sıranıza göre listenize ekleyin.
8- BOŞ KONTENJANLAR
2020 Kılavuzunda bazı programların karşısında puan ve başarı sırası yazmıyor. Bu programlar, ‘Talep olmadığı için 2019'da boş kaldı' diye yorumlanmalı.
9- ÖN LİSANSTA PUAN
Yüksekokullarda 200-300 bin kişilik kaymalar bekliyoruz. Adaylar çok esnek bir tercih listesi yapabilir. Barajın 170'e düşürülmesi, 4 yıllıklara ilgiyi arttıracak. Bu da 2 yıllıklara yerleşme şansını yükseltir.
10- ÖĞRETMENLERE SORUN
Eğitim Koçu adlı kişi ya da kişiler uzman olmadığı için yanlış yönlendirip, kafanızı karıştırıyor. Tercihlerinizin son halini mutlaka uzman bir rehber öğretmene sormalısınız.
Salim Ünsal
Eğitim Uzmanı Salim Ünsal
EN SIK SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI
1- Net sayım geçen yılla aynı ama sıralamam binlerce kişi geriledi. Ne yapacağım?
Bazı testlerin bu yıl puanları yükselse de, sıralamada alt sıralara indi. Sayısal ve EA puanları yükte ağır ama pahada düşük kaldı.
2- Bu yıl kontenjan artışı yerleştirilme şansımı da arttırır mı?
Kontenjanlar çok yükselmedi. Nitelikli/Niteliksiz kontenjan artışına odaklanın.
3- EA puanında 11 bininciyim. Geçen yılın 10 binlik sırasını yazayım mı?
İlk 10 binde bu yıl EA' da kontenjan 180 kişi arttı. Bu sıralamada ilk 10 bin bölgesinde seçim yapmanızı sağlasa da, yerleştirme garantisi vermez.
4- İlk 40 binde devlette hukuk kazanabilir miyim?
Geçen yıl ilk 40 binde 13 bin 500 olan kontenjan bu yıl 14 bin 500'e çıktı. Bu, EA'daki tüm programlara olumlu yansıyacak. Vakıflarda burs oranının artması da etkileyecek.
5- EA'da yığılma hangi aralıkta?
AYT'de matematik soruları kolay gelince, doğru çözen sayısı arttı. EA öğrencileri ilk 40 bine yığıldı. Bu olmasaydı, geçen yıl 41 binle kapatan bir hukuk fakültesine bu yıl 45 binde olan aday da girerdi.
6- Sayısalda ilk 20 bindeki aday devlette tıp kazanabilir mi?
Hepsi tıp istemez. Endüstri, bilgisayar mühendisliği gibi yüksek puanlı bölümler de ilk 20 binden alır. Bu, 17-18 binlik sıradaki adaylara tıp kazanma şansı verir.
7- Geçen yıl 110 bininci sıradaki mühendisliği 115 binden kazanır mıyım?
Tıptaki 2 bin kontenjan artışı nedeniyle orta düzey mühendislik sıralamasında 7-8 bin kişilik genleşme bekleniyor. Tercih yaparken, korkmayın.
8- Sözelde geçen yıl ilk 10 binden alan bölümü 13 binden kazanabilir miyim?
Sözelde, geçen yıla yakın değerler çıkar. Program öğrenci sıralamasının yüzde 40, yüzde 50 önünde değilse yazmalıdır.
9- Sıralamada alt ve üst sınırı nasıl belirlemeliyim?
Örneğin; Bu yıl 50 bininci sıradaki öğrenci, geçen yılın 50 bininci sırasıyla başlarsa hata yapar. Çok istediğiniz bölümleri, sıranızın en az yüzde 30 üstüne çıkarak, yazın.
10- Puan türlerinde en riskliler ve en az riskliler hangileri?
Bu yıl sayısalda, geçen yıla göre bazı programlar daha kolay kazanılacak. EA'da puan ve sıra dengesi değişimi özellikle
ilk 100 binde sürpriz yapar.
ÖN LiSANSLAR NASIL ETKiLENiR?
TYT sonuçları geçen yıla benziyor. Puan ve sıralamada anormallik yok. Sağlıkta yükselme, teknik ve sosyal alanlarda da yine olumlu değişim bekleniyor. Sıralamada çok hassas denge gözetilmesine gerek yok. Kontenjanın yüzde 40’ı bu yıl da 2 yıllıklara ayrıldı. Yelpazeyi açık tutan, kazanır.
YETENEK TERCİHLERİ NASIL OLACAK?
Yetenekle girilen bölümlerin tercih ile doğrudan ilgisi yok. Tercih yapanlar da, özel yetenek sınavı için güzel sanatlar, konservatuar, beden eğitimi gibi okullara başvurabilir. Yetenek başvuruları, genel tercihleri etkilemez.