FATİH Sultan Mehmet'in, İstanbul'u 1453 yılında fethettikten 2 yıl sonra 1455 yılında kurduğu Tersani-i Amire (Padişah’ın Tersanesi), aradan geçen 558 yılın ardından, İstanbul Haliç Yat Limanı ve Kompleksi projesi adı altında Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle 49 yıllığına ihale edilecek. Tarihi tersanenin yerini lüks bir turizm kompleksinin alacağı proje için 2 Temmuz'da ihale yapılacak.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı projeyi 4 yılı yapım süresi olmak üzere 49 yıllığına ihale edecek. Beyoğlu kıyısında bulunan tarihi Aynalıkavak Kasrı, Taşkızak Tersanesi ve Divanhane binasının bulunduğu bölgeye kurulacak projeyle yaklaşık 70 yatlık kapasiteye sahip yat limanı yapılacak. Yat limanın sahasında projeye dahil tesisler yer alacak. Bu tesisler arasında otel, AVM, sinema ve kongre merkezleri, restoranlar yer alacak. Proje kapsamında, bölge içerisindeki üç tarihi yapıya dokunulmayacak, bunun dışındaki alanlarda ise tamamen değişiklik yaşanacak. Ayrıca bölgede bir de bin kişilik bir de cami yapılacak.
Şartnameyi almak için bile
50 bin TL ödemek gerekiyor
Projenin ne olduğunu görebilmek için yatırımcılar 50 bin TL'lik ihale şartnamesi satın aldı. Yabancı firmaların da katılımının açık olduğu ifade edilen şartnamede, katılımcılar inşaatçı, yatırımcı ya da işletmeci olarak tek ya da ortak girişim grubu halinde teklif de bulunabilecek.
İhaleyi kazanan şirket ya da şirketler, liman projesini 4 yıl içinde tamamlayacak. İhaleye büyük şirketlerin oluşturduğu yerli konsorsiyumların yanı sıra yabancı şirketlerin de ilgi gösterdiği öğrenildi. Projenin tamamlanmasıyla, tersane bölgesinde sadece İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin işlettiği bir bölge kamuda kalmış olacak. Ulaştırma Bakanlığı yetkilileri, İstanbul'un her yıl 10 milyon civarında ağırladığı turist sayısı ile İstanbul'un turist şehri olduğunu belirterek, Haliç Yat Limanı ve Kompleksi projesiyle Haliç’in milyonlarca turisti ağırlayacağını bildirdi.
U Z M A N L A R N E D İ Y O R ?
Mimar Korhan Gümüş:
Topkapı Sarayı’nı
özelleştirmek gibi
“TERSANEYE işlev kazandırmak için tek yöntem özelleştirme değil. Tersaneyi özelleştirmek Topkapı Sarayı’nı, İstanbul surlarını, Süleymaniye Külliyesi’ni özelleştirmekle eşdeğerdir. Ayrıca alan içine halen kullanılmakta olan Kuzey Deniz Saha Komutanlığı ve Kasımpaşa Deniz Hastanesi de giriyor. “Böyle kalsın” diyen yok ama dünyanın her yerinde kamusal alanlar için, özellikle de kentin korunması gereken kültür mirası için misyon odaklı bağımsız örgütler kuruluyor. Tersane’nin yeni alanları olan Taşkızak ve Camialtı çok iyi bir gemi prototipi geliştirme ve araştırma merkezi olarak kullanılabilir. Bu İstanbul’a haksızlık.”
Eyüp Muhçu (Mimarlar Odası Başkanı)
Yapılanlar hukuka aykırı
“HALİÇ Tersanesi dünyanın yaşayan en eski tersanelerinden biri. İhale süreci hukuka aykırı bir şekilde işletilmektedir. Bu nedenlerle plan kararlarının iptal edilmesi için yetkili kişilerle bir hukuki hazırlık yapılmalıdır. Diyoruz ki hukuken suç niteliğindeki telafisi olmayan zararların verilmemesi için bu “oldu bitti” bir an önce durdurulmalı ve ihale iptal edilmeli. İstanbul’u İstanbul yapan en önemli değerlerden bir tanesi burası. Cumhurbaşkanı, şehircilik ilkelerine, hukuka, toplumsal bellek değerlerine ve kentin kimliğine açıkça aykırı bir operasyonu himaye etmemelidir.”
Prof. Dr. İhsan Bilgin:
Venedik Limanı’na
böyle yapılıyor mu?
“TERSANE çok kıymetli bir yer. Yeniden kullanılması gerekir. Ancak AVM ve otel çok yanlış bir fonksiyon. Özel bir topografyaya sahip ve düz bir arsa muamelesi yapılamaz. Tersane en iyi şekilde tarihî binaları korunarak park alanı yapılabilir. Açık hava alanı olabilir. Venedik Limanı da dünyanın en eski limanlarından biri. Orası tamamen kimliğine zarar verilmeden kültürel faaliyetlerin yapıldığı alanlara dönüştürüldü. Sergiler düzenleniyor orada. Haliç Tersanesi’nde de aynı uygulama yapılabilir.”