İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), Osmanlı İmparatorluğu'nun Rönesans dönemine ilgi duyan ve entelektüel birikimiyle öne çıkan padişahı Fatih Sultan Mehmet'in kendi döneminde yapılıp günümüze gelebilmiş üç orijinal portesinden birini satın aldı.
İtalyan ressam Gentile Bellini tarafından 1480 yılında yapılan ve Fatih'in başka bir kişi ile resmedilen tek portresi, İngiltere'nin başkenti Londra'daki dünyaca ünlü Christie's salonundaki müzayedeye alıcıların beğenisine sunuldu. Müzayedenin en dikkat çeken parçalarından biri olan yapıt, 400-600 bin sterlinden satışa çıkarıldı. İBB, portreye 770 bin sterline (yaklaşık 6,5 milyon lira) sahip oldu. Böylece portre, uzun yıllar sonra yeniden İstanbul'a dönüş yoluna geçti. Müzayedede İBB'yi Dış İlişkiler Daire Başkanı Mehmet Alkanalka temsil etti.
Müzayedeye Koronavirüs engeli
National Gallery'nin "Daimi sergilenen sanat eserleri"nden biri olan Fatih portresinin de yer aldığı müzayede, aslında daha önce gerçekleştirilecekti. Ancak, korona virüs önlemleri kapsamında Londra'daki Christie's müzayede salonu kapıya kilit vurmak zorunda kaldı. Bu da müzayedenin iki ay ertelenmesine neden oldu. Salon, aylar sonra İBB'nin de yer aldığı bu müzayedeyle yeniden açıldı.
Ölümünden altı ay önce tamamlanmış
Gentile Bellini'nin en önemli resimleri arasında sayılan ve tuval üzerine yağlı boya çalışılmış eserin eni 33,4; boyu ise 45,4 santimetre. Tablonun sağ alt köşesinde Latin harfleriyle not düşülen tarih ise 25 Kasım 1480. Belki de 3 Mayıs 1481 tarihinde zehirlenerek öldürülen Fatih Sultan Mehmet'in, ressam Bellini'ye verdiği son pozlardan biri.
Portredeki ikinci kişinin kim olduğu bilinmiyor
Öte yandan Fatih Sultan Mehmet'in portresinde yer alan ikinci kişinin kim olduğu hala bilinmiyor. Christie's müzayede salonunda İslam ve Hindu Sanat Eserleri sorumlusu olarak çalışan Sara Plumby'e göre tablodaki kişinin kim olduğu hakkında iki farklı teori bulunuyor. Bunlardan birincisi ikinci figürün, padişahın üç oğlundan biri olduğunu ileri sürüyor. Ancak, tablodaki ikinci kişinin II. Mehmet ile arasındaki yaş farkının az olması, bu iddiayı çürütüyor. Diğer iddianın sahipleri ise tablodaki figürün beyaz tenli ve tıraşlı olmasından yola çıkarak, Batılı bir kişi olduğunu ileri sürüyor.
Bellini'yi deneyerek işe aldı
Fatih Sultan Mehmet, 1429-1507 yılları arasında yaşayan ressam Bellini'yi 1479 yılında İstanbul'a davet etti. Resmini yapmasına izin vermeden önce onun yeteneğinden emin olmak için, saraydaki farklı kişilerin resimlerini çizdirdi. Fatih, İtalyan ressamın yeteneklerinden emin olduktan sonra kendi portrelerini çizdirmeye başladı.