İBB Mali Hizmetler Daire Başkanlığı Bütçe ve Denetim Müdürlüğü tarafından hazırlanan 2021 yılı bütçesi, Yenikapı'daki Avrasya Gösteri Merkezi'nde gerçekleştirilen İBB Meclisi oturumunda gündeme geldi.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu tarafından meclise sunulan 2021 yılı bütçesi, 28 milyar 900 milyon TL olarak belirlendi. 2021 yılının gelir tahmini, 25 milyar 500 milyon lira. Bütçenin 3 milyar 400 milyon lirası borçla denkleştirilecek.
“İSTANBULLULARI DİKKATE ALARAK BÜTÇEYİ HAZIRLADIK”
İmamoğlu bütçe sunumunda yaptığı konuşmada, İstanbulluların beklentilerini ve taleplerini dikkate alarak 2021 yılı bütçesini hazırladıklarını söyledi. İmamoğlu 2021 bütçesini şöyle özetledi:
“Toplam bütçe gelirlerimizi 25.5 milyar lira, bütçe giderlerimizi 28.9 milyar lira olarak planladık. 3.4 milyar lira açığımız olacak. 2020 yılı bütçesinde bu açık 4.6 milyar liraydı. 2020 yılının ilk 10 ayında 3,9 milyar lira kredi borç ödemesi yaptık. İştiraklerimiz tarafında 2021 yılındaki toplam bütçemiz 31 milyar lira, öngördüğümüz toplam iştirak karları ise 2 milyar lira olacak. Böylelikle toplam bütçemiz 75.5 milyar liraya ulaşacaktır.”
“KAMU VEBALİNİ RENCİDE EDECEK HİÇBİR HARCAMA YAPMADIK”
Bütçe harcamalarının “kamu vebali” taşıdığı bilinci ile kamu vicdanını rencide edecek hiçbir harcama yapmadıklarını vurgulayan İmamoğlu “Halka yararı olmayacak, katma değer yaratmayacak, toplumsal fayda sağlamayacak hiçbir projeyi yapmadık. Hizmetlerimizi ve yatırımlarımızı da bizden önceki dönem rakamlarının çok altında fiyatlarla gerçekleştirmeyi başardık” dedi.
“83 MİLYONLUK CAMİ TEMİZLİĞİNİ 26.6 MİLYONA YAPTIRIYORUZ”
İmamoğlu bu durumu örneklerle anlattı. Önceki dönemde 83 milyon lira harcanarak yapılan “selatin camileri” temizlik işinin, kapsamının genişletilmesine rağmen 26 milyon TL'ye yaptırdıklarını açıkladı. AKP döneminde 26,6 milyon liraya yaptırılan web sitesinin çok daha iyisini 3.4 milyon liraya yaptırdıklarını söyledi. İmamoğlu, İston A.Ş.'ye 11 milyon liraya satın alınan kumu; 1.5 yıl sonra 7 milyon liraya aldıklarını, aynı kağıt havluyu bile yüzde 50 daha düşük fiyata alabildiklerini kaydetti.
11.1 MİLYAR YATIRIM YAPILACAK
İmamoğlu, 2021 yılında 28.9 milyar lira olması öngörülen gider bütçesinin üçte birini yatırım bütçesine ayırdıklarını vurguladı. 2021'de 11.1 milyar lira civarında net yatırım yapmayı planladıklarını anlatan İmamoğlu “Bu tutarın 6.5 milyar lirası ulaşıma, 2.3 milyar lirası çevre yatırımlarına, 1.2 milyar lirası afet yönetimi ve kentsel dönüşüme, 1 milyar lirası ise sağlık ve sosyal hizmetler ile kültürel faaliyetlere ayrılmıştır. İBB için planlanan 11.1 milyar liralık yatırıma ilave olarak, 3,9 milyar lira İSKİ, 1,6 milyar lira İETT ve 1,3 milyar lira iştirak şirketleri olmak üzere konsolide yatırımlarımızın toplamı 18 milyar liraya ulaşacaktır” dedi.
PERSONEL MAAŞI KADAR FAİZ GİDERİ VAR
İmamoğlu, önceki yönetimlerin bütçe hataları yüzünden İBB'nin ödemekle yükümlü olduğu faiz giderinin aritmetik oranda arttığına dikkat çekerek, şunları söyledi;
*Bu yükün 2021 yılında 1.3 milyar liraya erişeceği tahmin edilmektedir. Ne yazık ki bu faiz rakamı tüm personelimize ödediğimiz maaşların toplamı kadardır. Oysa ki, yılın başında satmayı teklif ettiğimiz gayrimenkullerin satışına onay verseydiniz, bu denli büyük bir faiz yüküyle karşılaşmayacaktık.
*Hükümet bile gelirler ile giderler arasındaki farkı borçlanarak finanse ederken, meclisimizin yönetimimize borçlanma yetkisini hem ihtiyaç kadar, hem de zamanında vermiyor olması, açıkça hizmet üretmemizin önüne konulan büyük bir engeldir. Bu nedenle, bundan sonraki süreçte tüm meclis üyelerimizden İstanbul halkı adına daha sıkı bir iş birliği istiyoruz.
METRO YATIRIMLARI
İmamoğlu, halkın öncelikli hizmet alanları olarak İBB yönetiminden ve meclisinden öncelik vermesini istedikleri konuların “Deprem, afet ve acil durum yönetimi, ulaşım hizmetleri, çevre duyarlılığı, göçmen ve sığınmacılar, imar yönetimi ve kentsel dönüşüm” olduğunu söyledi. İmamoğlu tüm talep ve beklentiler sonucunda başta ulaşım, metro, çevre ve altyapı olmak üzere 2021 yılı için belirledikleri öncelikleri de şöyle özetledi:
*Ödenek yetersizliğinden dolayı duran 10 hattan 6 tanesi için 2020'de fon bularak nasıl yaklaşık 4.000 kişiye doğrudan iş sağladıysak, bu konudaki önceliğimiz devam edecek.
*Açtığımız 8 ayrı İstihdam Ofisi ile ilave 10.400 İstanbullu'ya istihdam sağladık. Rumeli Hisarüstü-Aşiyan Füniküleri ile İkitelli-Bahariye kısmi metro hattını ve Cibali-Alibeyköy kısmi tramvay olmak üzere toplamda 11,9 km km'lik 3 raylı sistem hattımızı bitirecek ve hizmete açacağız.
*2022 yılında ise toplam 32,8 km uzunluğundaki 4 raylı sistemi hizmete açacağız. Tasarım çalışmaları başlatılıp devam eden Hızray ve İncirli – Sefaköy – Beylikdüzü metro hattı ön proje ve fizibilite çalışmalarını tamamlayıp ihale sürecini başlatacağız.
DEPREM KONSEYİ ÇAĞRISI
İmamoğlu, deprem hazırlıkları ile ilgili de şunları söyledi:
*Depreme hazırlık konusunda hükümetimiz, bakanlıklarımız, belediyemiz ve uzmanların birlikte çalışacağı İstanbul Deprem Konseyini hayata geçirmek ve bu konseyi, siyasetten bağımsız, tam yetkili kararlar alacak şekilde donatmak için tüm çabalarımızı seferber edeceğiz.
*İstanbullun riskli yapı stokundan garantili ve hızlı şekilde kurtulmasına destek olacağız. Kentsel dönüşüm projelerinde kazanılmış hakların kaybını engelleyecek ve projelerin finansmanını kolaylaştıracak kapsamda, çatı katların sisteme dahil olması için hazırlamış olduğumuz tekliflerimizi meclisimize tekrar getireceğiz.
YEŞİL ALANLAR İÇİN TOPYEKUN SEFERBERLİK BAŞLATILACAK
2021 yılı projeleri ile ilgili olarak İstanbullulara müjde veren İmamoğlu İstanbul'a 9 milyon 800 bin metrekarelik yeşil alan kazandıracaklarını açıkladı. İmamoğlu “Covid 19 sonrası önemi ve önceliği çok net olarak anlaşılan yeşil yatırımlar için 2021'de topyekûn bir seferberlik başlatıyoruz. Bulduğumuz her boşluğu yeşile çevireceğiz. Her koruyu düzenleyip İstanbullulara armağan edeceğiz. Üstelik de bunu yol kenarlarındaki dekoratif saksılara harcanan o bütçelerden de tasarruf ederek yapacağız” ifadelerini kullandı.
İSTANBULLULARA SÖZ VERDİ
İmamoğlu, yatırım kararları kamusal faydası yüksek yatırımlara öncelik vererek, ekonomik olmayan ve tasarruflu olmayan harcamalara asla izin vermeyeceklerini söyledi. İstanbullulara “İstanbul'u bütçe disiplinine sadık kalarak yönetme” sözü veren İmamoğlu şu çağrıyı yaptı:
“Meclisimizin, finansal ihtiyaçlarımız konusunda önümüze çıkardığı engellere rağmen borçlarımızı ödemeye, İBB'nin sırtındaki devasa borç kamburunu azaltmaya, yatırımlara ve hizmetlere ara vermeksizin devam etmeye söz veriyorum. Bu vesileyle, tüm meclis üyelerimizi bugünden itibaren yeni bir sayfa açmaya; siyasi amaçlara değil, 16 milyon İstanbulluya hizmet etmeye davet ediyorum.”
“21 YOL ARKADAŞIMIZI KAYBETTİK”
İnsan kaynakları yönetiminin önemine işaret eden İmamoğlu çalışanları ve ailelerini pandemi döneminde de yalnız bırakmadıklarını söyledi. Çalışma koşullarımızı hızlıca ve özenle güncellediklerini, hijyen önlemlerini ivedilikle aldıklarını kaydeden İmamoğlu “Tüm bu önlemlere rağmen 7/24 hizmet veren kurumumuzun çalışanlarından ne yazık ki bugüne kadar pandemi sebebiyle 21 yol arkadaşımızı kaybettik” dedi.
“ÇALIŞANLARIN HAK KAYBI OLMAYACAK”
Toplu sözleşme süreci hakkında da bilgi veren İmamoğlu “Yılbaşı'nda 15 sözleşmeyi mutlulukla tamamladık. Pandemi nedeniyle sonbahar aylarına ötelenen süreçlerde de halen 9 sözleşmenin görüşmelerini de medeni bir şekilde yapmaktayız. Onları da Kasım ayı sonuna kadar tamamlamayı ve sözleşmesi hukuki süreçler nedeniyle tamamlanamayan arkadaşlarımız için de hak kaybı olmayacak miktardaki avans talebimizi Aralık ayı içerisinde meclisimize sunacağız” dedi.
“ÖNCEKİ DÖNEMİN HESAPSIZ KİTAPSIZ BORÇLARINI ÖDEDİK”
İmamoğlu, 2020 yılının sonu itibariyle İBB'nin mali tablosu hakkında da bilgi verdi. İmamoğlu, şunları söyledi;
*Toplam gelirlerimiz 19,3 milyar liraya gerileyecek. Giderlerimiz ise 19,5 milyar liraya bağlanacak. Gururla söylüyorum ki, bu kaotik yılın tüm zorluklarına rağmen, 4,6 milyar liralık kredi geri ödemesiyle yılı kapatacağız.
*Bir başka anlatımla tüm gelirlerimizin dörtte birini, bizden önceki yönetimin hesapsız kitapsız borçlarını ödemek için kullanmış olacağız. Geçtiğimiz yıl için öngörülen 4,3 milyar TL'lik iç borçlanma ihtiyacına karşılık, meclisimiz bize şu ana kadar sadece 1,6 milyarlık onay vermiştir.
*Borçlanmaların zamanında verilmemesi sonucunda yüzde 18'ler seviyesinde borçlanmak zorunda bırakıldık.
48 KREŞ YAPIMINA BEDEL
İBB Meclisi'nin borçlanma onayını geç vermiş olmasının İBB'ye ve İstanbul'a ek maliyetinin 192 milyon TL olduğunu açıklayan İmamoğlu, “Bu rakam, yaklaşık olarak ilave 48 kreşin yapım bedeli kadardır” diye konuştu.
Yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen, eldeki kaynakları doğru kullanarak işlerin durmasına izin vermediklerini belirten İmamoğlu, “İBB ve iştirak şirketleri olarak İstanbul'un her yanında ciddi ve büyük yatırımlar yapmaya devam ettik. Meclisimizin her kararına saygı duyuyoruz. Ancak özellikle siyasi gerekçelerle verilen kararların ve rasyonel olmayan geciktirmelerin asıl faturasının bize değil, 16 milyona çıktığının anlaşılması için bu rakamlara özellikle değiniyorum” dedi.
1 MİLYONDAN FAZLA HANEYE YARDIM EDİLDİ
İmamoğlu, pandemi sürecinde gerçekleştirdikleri sosyal yardım politikaları ve uygulamaya koydukları projelere de değindi. İmamoğlu, 1 milyondan fazla haneye yardım ettiklerinin altını çizerek “Bizden önceki yönetimlerin kullandığı sosyal yardımlar bütçesini, tam 4 kat arttırdık. Yoksul semtlerde kurduğumuz kreşlerimiz, ücretsiz süt dağıttığımız yüzbinlerce çocuğumuz ve tarımsal destek verdiğimiz İstanbullular da 2020 yılında dokunduğumuz önemli vatandaş kesimleri oldular” diye konuştu.
SALGININ İBB'YE MALİYETİ 2.1 MİLYAR TL
Salgına karşı mücadele için alınan ek tedbirlerin İBB'ye 2020 yılı içindeki ilave maliyetinin 2.1 milyar TL ye ulaşacağını belirten İmamoğlu “En az 1 yıl daha süreceği anlaşılan salgınla mücadelede, hükümetimizin, yerel yönetimlere desteği herhangi bir desteği yoktur. Bırakın desteği, pek çok konuda engelleme ve yok sayma uygulamaları malumunuzdur” diye konuştu. Alınan tüm tedbirlere rağmen, 17 Kasım 2020 tarihi itibariyle İBB ve iştirak şirketlerinde çalışan yaklaşık 2000 personelin Covid-19 testlerinin pozitif, bin 322 personelin de karantina altında olduğu bilgisini paylaşan İmamoğlu, “7/24 hizmet veren kurumumuzun çalışanlarından ne yazık ki bugüne kadar pandemi sebebiyle 21 arkadaşımızı kaybettik. Bu vesileyle onlarla birlikte, 2020 yılında aramızdan ayrılan 53 çalışma arkadaşımı rahmetle anıyorum. Bu vesileyle salgının kontrolünü yönetmekten sorumlu olan tüm makamları artık doğru ve güvenilir veriler açıklamaya, doğru politikalar ve cesur kararlar almaya bir kez daha davet ediyorum” dedi.
EN ZORLAYAN FAKTÖR: ÖNCEKİ YÖNETİMİN BORÇLARI
İmamoğlu, 2020 tablosunda kendilerini en fazla zorlayan faktörü de şöyle açıkladı:
*Bizden önceki yönetimin, İBB'ye yüklemiş olduğu 5,8 milyar TL ticari borcun yanı sıra, 2 milyar Euro'nun üzerindeki finansman borçlarıdır. Ticari borç geç ödendiğinde TL bazında olduğu için müteahhidimizi zor durumda bırakırken finansal borç İBB'ye her koşulda artan kur ile her gün önemli maliyetler yazmaktadır.
*Profesyonel bir kadroyla, hesap veren ve sorumlu siyasetçi anlayışıyla ciddi bir bütçe disiplini başarısı sağladığımız halde, son birkaç ayda dövizde görülen büyük kur artışı, ne yazık ki borç stokumuzda önemli bir yükselmeye neden oldu.
*2020 Ocak ayında 6.6 TL olan Euro'nun Kasım başı itibariyle 9,1 liraya yükselmesinin 16 milyon İstanbulluya yüklediği ek borç yükü, 5.4 milyar Türk Lirası'dır. Bu rakam tüm İBB kadrolarının maaşlarının yaklaşık 3,5 yıllık toplamı demek. 2 aydaki zararın belediyemize yarattığı travma budur.
“FAİZ LOBİSİ DEĞİL YANLIŞ KARARLAR”
İmamoğlu, ekonomi ile ilgili eleştirilerini şöyle sürdürdü:
*Kur farkından dolayı hem Türkiye'nin hem de İBB'nin başına gelenler, ‘döviz lobisinin' veya ‘faiz lobisinin' ülkemize saldırmasının sonucu değildir. Ekonomiyi yönetenlerin aldıkları yanlış karar ve yürüttükleri politikalarının sonucudur bu olanlar.
*Son yıllarda muteber yüzlerce uzmanın defalarca yaptığı uyarılara kulak verilmediği için, hep beraber ekonomide bir kuyuya doğru yuvarlanıp durduk. O kuyuyu, faiz lobisi veya döviz lobisi kazmadı.
*O kuyuyu, ekonomiyi ne yazık ki beceriksizce yönetenler kazdılar. Biz işimizi ne kadar doğru yaparsak yapalım; ne kadar tasarruf edip, bizden önceki dönemden devir aldığımız borçları tasfiye etmek için ne denli uğraşırsak uğraşalım; ekonomiyi yönetenlerin yanlışları İstanbul halkının boynuna 5,4 milyar TL'lik ilave borç yüklemiştir.
“NEYİ SÜRDÜRECEĞİZ?”
Sürdürülebilirlik kavramının önemine dikkat çeken İmamoğlu “Türkiye ‘sürdürülebilirlik' açısından hangi noktadadır? Neyi sürdüreceğiz? Her geçen gün daha fazla bozulan kamu mali disiplinimizi mi? Yargı bağımsızlığı, hukukun üstünlüğü gibi evrensel değerlerin bugün merkezi yönetimi elinde tutanların siyasi söyleminden ve gündeminden çıkmış olmasını mı? Vatandaşlarımızın farklı renk ve sesteki talep ve beklentilerine sanki bir suçmuş gibi muamele edilmesini mi? Bugün bu ülkede hangi devlet kurumu, etki alanındaki faaliyetlerin olumlu yönde gelişimi için hesap verir konumda hissediyor kendini? Biz bu nedenle, hesap vermenin kutsal olduğunun altını çiziyoruz. Bu nedenle kimse bize sormadığı halde, işbaşına geldiğimizden beri her altı ayda 16 milyona hesap vermek için sahneye çıkıyoruz” dedi.