Türk futbolunun lokomotifi olan İstanbul’da artık Profesyonel olmak her geçen gün zorlaşıyor. Bu sezon İstanbul’dan sadece 1 takım Profesyonel olurken, 3 takım Amatör Lige geriledi.
Spor kulüpleri insanların çeşitli sosyal ve fiziksel ihtiyaçlarını giderdiği insan toplulukları olup, tüzel kişiliği haizdir. Spor kulüpleri sportif alanın en küçük örgütleridir. Gençliği korumanın en önemli kalesi olan spor kulüpleri gün geçtikçe güç kaybediyor.
Yüzölçümü 5.313 km2 olan İstanbul’da kilometrekareye 2786 insan düşmekte. 2016 yılı kayıtlarına Türkiye’nin nüfusu 72 milyon 500 bin. Bunun 37 milyonu 28 yaş ve altında. Türkiye’nin en büyük ili olan İstanbul’un nüfusu (Suriyeliler hariç) ise on dört milyon, sekiz yüz dört bin, yüz on altı.
Türkiye’de hali hazırda 4500 Amatör futbol Kulübü ile 126 Profesyonel Kulüp bulunmaktadır. Amatör Kulüp sayısı özellikle İstanbul’da her geçen gün artarken, tesis sayısı da aynı oranda hızla gerilemekte. Yeni kurulan birçok Amatör Spor Kulübün de maalesef tesisi bulunmamaktadır. İstanbul’da Futbol Kulübü sayısı 800 rakamına ulaştı ancak spor yapılabilen tesis, stat/saha sayısı 100’ü bir türlü bulamıyor. Bu gidişle birkaç yıl içinde sahaların çoğunun yıkılacağı da kesin gibi… İstanbul’da son yıllarda tesis yapılmadığı gibi birçok spor tesisi de kentsel dönüşüme kurban edildi.
Amatör ve Profesyonel Kulüplerin sorunları saymakla bitmez. Bunların en başında Amatör futbola ilgisizlik geliyor. Kimse futbolu umursamıyor. Kimsenin de Türk futbolu ile dertlendiği yok. Bunun haricinde, tesis yokluğu, oyuncu yetersizliği, Antrenörlerin şartlarının yetersizliği ve Kulüplerin Antrenörlere sunduğu imkânların eksikliği, maddi olanaksızlıklar, ulaşım giderleri, lisans, transfer ve lige katılım ücretleri gibi nice sorunlar bulunmaktadır. Kulüpler, esnafın, belediyelerin destekleriyle yaşamaya çalışıyor. Belediyeler ise yasal mecburiyetten dolayı çok az bir miktar nakit yardımı yaptığı Kulüplerin bütün iç işlerine karışır hale geldi. İstanbul’da Belediyelerin onayını ve ‘olur’unu almadan Kulüpler Birliği Başkanı olan kişi sayısı 1 veya ikidir. Parayı veren emri de veriyor bir anlamda…
Çözümü zorlaşan sorunlar Kulüpleri süratle geri götürmekte. Aslında Kulüplerin kurtuluşu Profesyonel olmakta. Çünkü sponsorluk, reklam ve hasılat gelirleri ile yasal bahis payları ile 3. Ligdeki bir Kulübün kasasına ortalama 1 milyon gibi bir rakam giriyor. Ancak Profesyonel olmak da zorlaştı. 4. Lig olarak kabul gören Bölgesel Amatör Ligin olağandışı ve 3. Lige terfi etmeyi zorlaştıran statüsü bu ligde oynayan birçok Kulübü bıktırmış durumda. Bölgesel Amatör Ligde birçok maç 3. Ligden daha kaliteli aslında. Çünkü yaş kontenjanından kaçan futbolcular sürekli bir alt lige geliyor ve bu liglerde futbolun kalitesi yükseliyor. Türkiye’de birçok BAL Kulübü, 3. Lig Kulüplerinden 2 misli para harcar hale geldi. Ancak her geçen sezon Profesyonel Kulüplerin ekonomik sıkıntıları ve gün geçtikçe artan dertleri Kulüpleri tek tek Amatör Lige indiriyor. Kulüpler bu günlerde ligde mücadele ederek değil, Profesyonel Kulüplerin isim hakkını alarak Profesyonel statüyü kazanmanın derdine düştüler. Çünkü düşmek kolay, çıkmak çok zor… Türkiye’nin en eski Kulüpleri arasında yer alan Vefa, Beykoz ve Küçükçekmecespor bile şu anda maddi sorunlardan dolayı Amatör Ligde yer almakta. İstanbul takımlarından geçtiğimiz sezon Gaziosmanpaşa Bölgesel Amatör Lige düşmüştü. Bu sezon Kartalspor, Beylerbeyispor, Maltepespor 3. Ligden düşen takımlar oldu. Geçtiğimiz yıl Halide Edip Adıvarspor Profesyonel olmuştu, bu sezon ise Erokspor Profesyonel Lige çıktı.
Sitemizin Başdanışmanı Tevfik Özüdüz, özel bir çalışma yaptı. Özüdüz, bu çalışmada İstanbul futbolunda 1951/1952 sezonunda itibaren Profesyonel Liglerde İstanbul’u temsil eden takım sayısını yazdı.
2016-2017 sezonunda İstanbul’da 23 takım Profesyonel Liglerde mücadele verdi. 2017-2018 sezonunda ise bu sayı 21’e düştü. Bu rakam, 1985-1986 yıllarında 34 sayısına ulaşmıştı. Anlaşılan o ki, Profesyonel takım sayısı diğer yıllarda da düşüşe geçecek.
Ali Kemal Demir