‘İstanbul Sözleşmesi’ olarak bilinen ve 2011 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin de imzaladığı “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi”, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan karar ile “feshedildi.”
FESİH KARARI PROTESTO EDİLDİ
Dün gece 02:00 sularında fesih kararının yayımlanmasının ardından bir çok kesimden çok sert tepkiler geldi. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu/Kadın Meclisleri’nin “Kararı geri çek sözleşmeyi uygula” çağrısı üzerine çok sayıda kadın, Kadıköy Rıhtım Meydanı'nda bir araya gelerek kararı protesto etti.
Eyleme çok sayıda kadınla birlikte CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu da katıldı. Eylemde, “Kararı geri çek. Sözleşmeyi uygula” yazılı pankart açılırken, ” Kadın cinayetleri politiktir”, “Asla yalnız yürümeyeceksin” şeklinde sloganlar atıldı.
“VAZGEÇMEYECEĞİZ“
Kadın Meclisleri adına konuşma yapan Fidan Ataselim, “Bıkmayız, yılmayız. Nice hakkımızı bu meydanda kazandık. AKP’nin koltuğu nasıl titredi ki ne yapacaklarını şaşırmışlar. Eşitlik ve adalet kadınlarla gelecek. Bir gece yarısı çıkardığı kararı geri çektireceğiz. Biz kadınlar, yaşamakla beraber, daha eşit ve özgür yaşamayı da istiyoruz. Eşitliğe düşman, özgürlüğe düşman olanlar, İstanbul Sözleşmesi'ni feshedebileceğini düşünüyor. Tek bir kararla bu haktan asla vazgeçmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.
“İSTANBUL SÖZLEŞMESİNİ UYGULATACAĞIZ”
CHP Genel Başkan Yardımcısı Gökçe Gökçen de, “Meydanları doldurmaya, esimizi yükseltmeye devam edeceğiz… Bu kararnameyle Cumhurbaşkanı dedi ki, ‘Ben, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin iradesini tanımıyorum. Bir çok partinin uzlaşarak bir araya gelmesiyle, kadınların başta olmak üzere çocukların, LGBTİ+’ların, bu ülkede özgür ve eşitçe yaşamak isteyenlerin hakkına karşı çıkıyorum dedi. Meclisin iradesine karşı çıkanlar, kadınların katilleriyle saf tutanları görecekler ki, tek adama karşı, meclisin iradesini gasp edenlere karşı, kadınların yaşamalarını açıkça istemediklerini söyleyenlere karşı biz, milyonlarız. İstanbul sözleşmesini geri getireceğiz. İstanbul sözleşmesini uygulatacağız. Ve toplumsal cinsiyet eşitliğini isteseler de istemeseler de kabul ettireceğiz” şeklinde konuştu.
POLİS ENGELLEDİ
Kadıköy Rıhtım’daki eyleme katılan kadınlar Ayvalıtaş Parkı’na doğru yürüyüşe geçti. “Yaşamaktan vazgeçmiyoruz” sloganı da atan kadınların önü bir süre sonra polis tarafından kesildi. Yürüyüş yapanlar gruplara bölündü. Kadınlar ara sokaklarda bir süre daha eylemlerine devam etti. Ayvalıtaş Parkı’na doğru yürüyüşleri ara sokaklarda engellenen kadınlar, Bahariye Caddesi üzerinde yürüyüşe devam etti. “Kurtuluş yok tek başına ya hep beraber ya hiçbirimiz”, “Bu daha başlangıç mücadeleye devam” sloganları eşliğinde yürüyen kadınlar Bahariye Caddesi’nin sonunda da engelle karşılaştı.
Bir süre yolu kesen polis, daha sonra yolu açarak geçişlere izin verdi. Ayvalıtaş Parkı’na ulaşan kadınların basın açıklaması yapmasına izin verilmedi. Doktor Esat Işık Caddesi’ne yönelen kalabalığa cadde üzerinde oturan vatandaşlar balkon ve pencerelerden tencere tavayla, alkışla eşlik etti. Polis bu cadde üzerinde bir süre yolu kapalı tutup tekrar yolu açtı.
ÖLDÜRÜLEN KADINLARIN İSMİ TEK TEK OKUNDU
İstanbul Sözleşmesi adıyla bilinen Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi’nin fesih kararını Kadıköy Rıhtım Meydanı'nda protesto eden kadınların eyleminde öldürülen kadınların isimleri tek tek anons edildi. Eyleme katılan kadınlar, her okunan ismin ardından “Buradayız” diye karşılık verdi. Anonsun sonunda, “Bütün kadınları yaşatacak olan İstanbul Sözleşmesi yaşasın diyoruz” denildi.
İZMİR
Gece yarısı kararnamesi ile imza çekilen Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesine İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi) Türkiye’nin birçok ilinde olduğu gibi İzmir’de de kadınları sokağa döktü. İzmir Barosu ve kadın sivil toplum kuruluşlarının da katıldığı Alsancak Türkan Saylan Kültür Merkezi önünde düzenlenen eylemde kadınlar ‘İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmeyeceğiz’ mesajı verdi.
“KENDİ TABANINA SELAM DURMAK İÇİN YAŞAM HAKKI MALZEME EDİLDİ”
İzmir Barosu’ndan yapılan açıklamada şöyle denildi;
“Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle bu sözleşmeden imza çeken hükümet; kadına yönelik şiddetle mücadele etme iradesi olmadığını, kadını ev içine hapsetmeye çalışan gerici cihatçı zihniyetin yanında yer aldığını açık bir şekilde ortaya koymuştur. Bilinmelidir ki kadınların, çocukların, LGBTİ+ bireylerin yaşam haklarının hiç kimsenin iki dudağı arasından çıkacak bir karara bağlanmasına; hükümetin yaşadığı siyasi ve ekonomik krizi örtmek, kendi gerici tabanına selam durmak için yaşam hakkını malzeme yapmasına izin vermeyeceğiz.
“MECLİS YETKİLERİ GASP EDİLEREK ALINAN KARAR YOK HÜKMÜNDEDİR”
Meclis yetkileri gasp edilerek alınan bu karar yok hükmündedir, kararı tanımıyoruz. Kadınların, çocukların, LGBTİ+ bireylerin yaşam haklarını ve İstanbul Sözleşmesi’ni savunmaya devam edeceğiz. ”
MANİSA
Manisa Kadın Platformu çatısı altında Şehzadeler ilçesi Temmuz Demokrasi Meydanı'nda biraraya gelen kadınlar, ellerinde dövizlerle ‘İstanbul Sözleşmesi Yaşatır', ‘Asla Yalnız Yürümeyeceksin', ‘Yasayı Uygula Kadını Yaşat' sloganları atarak tepkilerini dile getirdiler.
“BU KARAR TÜRKİYE TARİHİNE UTANÇ SAYFASI OLARAK GEÇECEKTİR”
Manisa'daki tüm kadın sivil toplum örgütlerinin ve siyasi partilerin kadın kollarının biraraya geldiği Manisa Kadın Platformu adına açıklamayı yapan Eylem Demirhan, İstanbul Sözleşmesi'nin feshedilmesini şiddetle kınadıklarını dile getirdi.
Kadınlar adına konuşan Eylem Demirhan konuşmasında şu ifadelere yer verdi: “İstanbul Sözleşmesi kimsenin iki dudağı arasında değildir. Milyonlarca kadının hayatı ve hakları tek bir adamın kararına sığamaz. Milyonlarca kadının canı tek adamın bekasına kurban edilemez. Bu sözleşmeyi biz kadınlar dişimizle, tırnağımızla ve mücadelemiz sonucu kazandık. Haklarımızı elimizden almalarına, bizleri şiddete ve öldürülmeye mahkum etmelerine izin vermeyeceğiz. Sözleşmeden vazgeçmiyoruz. Sözleşmeden çekilme kararı Anayasa'ya ve uluslararası insan hakları hukukuna aykırıdır. İnsan haklarına aykırı faaliyette bulunmak devletin yetkisini açıkça kötüye kullanmaktır. Bu karar Türkiye tarihine utanç sayfası olarak geçecektir. İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması kadınların kazanımlarına yapılmış en büyük saldırıdır. Sözleşmeyi nasıl kazandıysak öyle savunacağız.” Açıklamanın ardından sağanak yağmur altında yaklaşık 10 dakika boyunca sloganlar atan kadınlar daha sonra eylemlerini sonlandırdı.
MUĞLA
İstanbul Sözleşmesi'nin Resmi Gazete'de yayınlanarak fesih edilmesinin ardından Bodrum Belediye Meydanı'nda bugün ‘İstanbul Sözleşmesi Bizimdir’ eylem ve basın açıklaması düzenlendi. Bodrum Kadın Dayanışma Derneği tarafından düzenlenen ve akşam saatlerinde ellerinde düdükler, tefler ve zillerle Bodrum Belediye Meydanı'ndaki Kadın Ağacı önüne gelen yaklaşık 80 kadın sözleşmenin fesih edilmesini protesto etti.
Meydanda sık sık “Susmuyoruz Korkmuyoruz İtaat Etmiyoruz”, “Erkekler Eve Çocuk Bakmaya”, “Feminist İsyan” sloganları atan kadınların ellerinde “Gücümüz Birbirimizden Gücümüz Feminizmden” ve Haklarımızdan Hayatlarımızdan Vaçgeçmiyoruz” yazılı pankartlar ile “Hayatlarımıza Müdahaleye İsyan”, “Kadın Cinayetleri Politiktir” “Kadınlar İçin Adalet” yazılı dövizler taşıdıkları görüldü. Kadın eylemcilere erkekler de alkışlarla destek verdi.
“ULUSLARARASI BİR KAZANIMDIR”
Bodrum Kadın Dayanışma Derneği üyesi avukat Evrim İnan yaptığı açıklamada “Bu ülkenin Cumhurbaşkanı, gece yarısı 2011 yılında kendisinin imzaya açtığı, parlamentodan oy birliği ile geçirdiği İstanbul Sözleşmesi’ni bu sefer tek başına fesih ettiğini resmi gazete aracılığı ile duyurdu. Oysa biliyoruz ki, İstanbul Sözleşmesi kadınların ve şiddete maruz kalan bireylerin yıllarca verdikleri mücadele sonucu, elde edilmiş uluslararası bir kazanımdır. Dolayısıyla iptal edilerek yapılmak istenen, sistematik hale gelmiş erkek şiddeti ve kadınlara yönelik ayrımcılıkla mücadele diye bir politikalarının olmadığının tescil edilmesidir. Bu fesih bildirimi aynı zamanda, sistematik erkek şiddetini görmezden gelerek, meşrulaştırma sürecini fiilen başlatmaktır” dedi.
“SÖZLEŞMENİN FESİH BİLDİRİMİ HÜKÜMSÜZDÜR”
Sözleri sık sık zılgıt, alkış ve sloganlarla kesilen Evrim İnan konuşmasının devamında ise “İstanbul Sözleşmesinin fesih bildirimi hükümsüzdür! Kadınlar var olduğu sürece hiçbir güç haklarımızı ve kazanımlarımızı yok sayamaz! Buradan tüm İstanbul sözleşmesine taraf olanları ve bu yönde açıklama yapan tüm siyasi partileri ve milletvekillerini acil toplanmaya ve İstanbul Sözleşmesi’nin hükümlerini yerine getirmeye çağırıyoruz. Tüm partilere ve milletvekillerinin dikkatine getirmek isteriz ki, kadınlar artık kadınları yok sayan, kadınlara yönelik erkek şiddetine karşı mücadeleyi ve kadınların ulusal ve uluslararası kazanımlarını iktidara gelmeyi beklemeye indirgeyen siyaseti artık kabul etmeyecek. Bugün değil ise, yarın asla! Dolayısıyla yurttaştan oy alan vekillerin görevi hangi partiden olursa olsun, yurttaşların kazanımlarını korumak ve buna yönelik mücadele etmektir. Kadınlar İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmeyi reddediyor!” ifadeleri ile sona erdi.
BURSA
Bursa Kadın Platformu, ‘Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi’nden Türkiye’nin Erdoğan’ın imzaladığı bir kararla çıkılmasını protesto etti
“MİLLETİN İRADESİYLE KABUL EDİLDİ”
Fomara Meydanı’nda toplanan Bursa Kadın Platformu üyeleri yağmur altında ‘İstanbul Sözleşmesi yaşatır’ pankartı açarak fesih kararına tepki gösterdi. Platform adına açıklama yapan Buse Satır, “Kadına Yönelik Şiddet ve Ev içi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi” yani bilinen adıyla İstanbul Sözleşmesi, 20 Mart tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile ‘Türkiye Cumhuriyeti tarafından feshedilmesine’ karar verildiği açıklandı. Milletin iradesiyle mecliste oy birliği ile kabul edilen İstanbul Sözleşmesi'nden Cumhurbaşkanı Kararı ile çıkılamaz. Gece yarısı yayınlanan bu üç beş satırlık kararnamelerle halk iradesinin oluşturduğu meclis görmezden gelinerek fiili bir monarşi oluşturulmuştur” dedi.
“KADINLARIN GÖZÜNDE HİÇBİR ANLAMI YOK”
Gözden kaçan önemli noktanın bu kararnamenin yasalar önünde de kadınların gözünde de hiçbir anlamının olmadığını belirten Buse Satır, açıklamasına şöyle devam etti: “Bu açıkça hukuka aykırı bir kararnamedir acilen iptal edilmelidir. Bir uluslararası sözleşme onaylandıktan sonra kanun hükmündedir ve ancak meclis tarafından feshedilebilir. Cumhurbaşkanı kararnamesi yok hükmündedir! 20.3.2021 tarihli, 31429 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 3718 sayılı kararda ise ‘sözleşmenin feshedildiği’ belirtilmiştir. Bu karar yok hükmündedir ve 24 Kasım 2011 tarihinde TBMM tarafından onaylanan İstanbul Sözleşmesi yürürlüktedir. TBMM devre dışı bırakılarak, anayasa hiçe sayılarak oluşturulan kararname ile iktidarın kadın düşmanlığı ve sivil darbe uygulamaları devam ediyor. İktidar eliyle yapılan çalışmalarda halkın sadece yüzde 17’sinin İstanbul Sözleşmesi'ne karşı olduğu, karşı olanların da radikal dini gruplar olduğu ortaya çıkmıştır. Halkın yüzde 83’üne rağmen kadınları yaşatacak adımları içeren İstanbul Sözleşmesi'ni tartışmanın ya da reddetmenin kime hizmet ettiği açıktır. Yaşamlarımızı gericiliğe, yobazlığa, bağnazlığa teslim etmeyeceğiz, yaşam haklarımızı kararnamelerle ortadan kaldırmanıza izin vermeyeceğiz. Bu karar ayrıca Türkiye'nin evrensel insan hakları standartlarından kopması, demokrasiyi yadsıması ve eşitlik ilkesi, ayrımcılık yasağı gibi temel ilkelerden vazgeçmesi anlamına gelmekte ve Anayasa'nın fiilen değiştirilmesine yönelik bir adımdır. Böylece tüm toplumun temel hak ve özgürlüklerine yöneliktir ve Türkiye'de yaşayan herkesin insan hakları sisteminin dışında kalmasının önünü açmıştır.”
ESKİŞEHİR
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan Karar’a göre, Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan ‘Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi’ Türkiye Cumhuriyeti bakımından feshedildi. Sözleşmenin feshedilmesi Eskişehir’de de çeşitli etkinliklerle protesto edildi.
BAŞKANLAR SOSYAL MEDYADAN TEPKİ GÖSTERDİ
İstanbul Sözleşmesi’nin feshedilmesine CHP’li Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen ve Tepebaşı Belediye Başkanı Ahmet Ataç tarafından sosyal medya hesaplarından protesto edildi. Başkan Büyükerşen, “Ülkemiz için karanlık bir güne uyandık! Devleti, kadına şiddeti önlemeye yönelik politika geliştirmekle yükümlü kılan #İstanbulSözleşmesi Cumhurbaşkanı kararnamesi ile feshedildi. Bu karar tam anlamıyla yürütmenin yasama fonksiyonunu gaspetmesidir, hukuken kabul edilemez. Eskişehir'de hizmetlerimiz ile kadınları güçlendirmeye, onlara her anlamda destek olmaya devam edecek, güzel günleri bu topraklara onlarla birlikte getireceğiz!” paylaşımında bulundu. Tepebaşı Belediye Başkanı Ahmet Ataç, “Her geçen gün kadına yönelik şiddetin arttığı ülkemizde İstanbul Sözleşmesi'nin hakkıyla uygulanmasını beklerken bir gece yarısı kararnamesi ile sözleşmeden çekilmek, şiddete de cinayete de göz yummaktır. #İstanbulSözleşmesiYaşatır” paylaşımında bulundu.
KADINLAR YAĞMURA RAĞMEN YÜRÜDÜLER
Eskişehir Demokratik Kadın Platformu üyesi yüzlerce kadın da sözleşmenin feshedilmesini protesto etti. İsmet İnönü Caddesi Kanatlı AVM önünde toplanan kadınlar ‘İstanbul Sözleşmesi yaşatır’ yazılı maske taktılar. Protestoya CHP Eskişehir Milletvekilleri Utku Çakırözer ve Jale Nur Süllü de katıldı. Kadınlar, ‘İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmiyoruz’ yazılı pankart açarak, ‘Kadınlar sokağa, haklarını almaya’, ‘Yaşasın, kadın dayanışması’, ‘Kadın cinayetleri politiktir’ şeklinde sloganlar attılar. Yağan yağmura rağmen kadınlar sloganlar atarak sözleşmenin feshedilmesini protesto ettiler.
KAYBEDEN BİZ KADINLAR OLMAYACAĞIZ
Kadınlar, Köprübaşı Caddesi Adalar mevkiine kadar yürüdüler. Demokratik Kadın Platformu adına açıklama yapan Av. Pınar Çelik Arpacı şöyle konuştu: “Bugün burada İstanbul Sözleşmesinden vazgeçmediğimizi haykırmak, ‘Sözleşmeyi Uygula’ demek ve yaşamlarımızı savunmak için yanyanayız. Kazanımlarımızdan vazgeçmiyoruz! AKP hükümetinin kadınlara karşı açtığı savaşta kaybeden biz kadınlar olmayacağız. Haklarımızdan, hayatlarımızdan asla vazgeçmeyeceğiz. Mutlaka kazanacağız. İstanbul Sözleşmesi bizim diyoruz. Yıllardır mücadele vererek, bedel ödeyerek kazandığımız haklarımız için de, hayatlarımız için de karar bizim diyoruz. Hayatlarımız için pazarlık yapmayacağız. Ülkedeki tüm kadınlar için yaşamsal önemde olan bir sözleşmeyi bir erkeğin iki dudağı arasına alan tek adam düzeninizin tam karşısındayız. Yok hükmündeki kararnamesi sadece tek adamı bağlar.”