Virüs, hastalığı taşıyan bir kişinin öksürerek havaya zerrecikler saçmasıyla yayılıyor. Bu zerreciklerin solunması ya da bunların indiği yüzeylere dokunulması enfeksiyona neden olabiliyor.
MERKETLER VİRÜS İÇİN İDEAL BİR ORTAM
Londra Hijyen ve Tropikal Hastalıklar Fakültesi'nden Prof. Sally Bloomfield, süpermarketlerin virüsün yayılması için "ideal bir ortam" olduğunu söylüyor.
ÖDEME YAPARKEN DİKKAT EDİN
Bloomfield, "Birçok insan raflardaki ürünlere, kasada alışveriş malzemelerinizi koyduğunuz banda, kredi kartlarına, park biletlerine, ATM tuşlarına, fişlere dokunuyor. Burada diğer insanlara çok yakın bir mesafede (ideali en az iki metre) olduğumuzdan söz etmiyorum bile" diyor.
Ancak uzmanlara göre, bu riski azaltmanın bazı yolları var:
ELLERİNİZİ 20 SANİYE YIKAYIN
Alışverişten önce ve sonra ellerinizi 20 saniye süreyle sabunla yıkayın ya da dezenfekte edin.
Dokunduğunuz her yerde virüs varmış gibi düşünün. Yani alışveriş arabaları ve sepetlerine, paketlere ve ürünlere dokunduktan sonra yüzünüze dokunmayın.
TEMASSIZ ÖDEMEYİ TERCİH EDİN
Koronavirüsün yemekle bulaştığına ve yemeklerin iyi pişirilmesinin virüsü öldüreceğine dair bir bulgu yok. Bu yüzden yemek pişirme kurallarına dikkat edilmesi öneriliyor.
70 DERECEYE KADAR PİŞİRİN
Örneğin İngiltere Gıda Standartları Kurumu'nun internet sitesinde yiyeceklerin 70 dereceye kadar pişirilmesi ve en az iki dakika bu sıcaklıkta tutulması tavsiye ediliyor.
Prof. Bloomfield'a göre "sıfır risk" diye bir şey yok ve en büyük kaygı, diğer insanların elinin değdiği paketlere dokunmak.
Bloomfield kutulardaki ya da paketlerdeki ürünler için şu tavsiyede bulunuyor:
72 SAAT SONRA TÜKETİN YA DA ÇAMAŞIR SUYUYLA SİLİN
"Bu ürünleri ya 72 saat sonra tüketin ya da plastik ve cam kapları sulandırılmış çamaşır suyuyla temizleyin. Başkalarının dokunmuş olabileceği paketsiz gıdaları iyice yıkayın ve kurumaya bırakın"
Alışverişinizi evinize getirtmek süpermarkete gitmeye kıyasla daha az riskli. Burada tek risk gıdanın ya da paketin üzerinde virüs olması ya da teslimatı yapan kişiden virüs kapma olasılığınız.
Gıda güvenliği uzmanı Dr. Lisa Ackerley bunun için teslimatı yapacak kişiye zile bastıktan sonra geri çekilmesini isteyeceğiniz bir not bırakılmasını öneriyor.
PLASTİK POŞETLERİ SADECE BİR KEZ KULLANIN
Riske açık ya da yaşlı kişilerin ihtiyaçlarının karşılanması için oluşturulan gönüllü grupları için de aynı risk söz konusu.
Warwick Tıp Fakültesi'nden Dr. James Gill, "Sulandırılmış çamaşır suyuyla yüzeyler silinirse virüs bir dakika içinde etkisizleşir" diyor.
Bazı uzmanlar, salgın sırasında plastik poşetlerin sadece bir kez kullanılmasını öneriyor.
PAKET SİPARİŞİ NE KADAR GÜVENLİ?
Birçok lokanta, işleyişini paket servise göre yeniden düzenledi.
Güvenilir zincir ve lokantaların yiyecekleri profesyonel ve hijyenik koşullarda hazırlama olasılığının yüksek olması nedeniyle paket servisinde riskin çok az olacağı düşünülüyor.
Prof. Bloomfield paketlerden kaynaklanabilecek riskin asgariye indirilmesi için şunları söylüyor:
SOĞUK YA DA ÇİĞ YEMEK SİPARİŞİ VERMEYİN
"Yiyecekleri temiz bir kaba boşaltın. Boş kapları hemen atın ve ellerinizi yıkayın. Yemeği kaptan tabağa çatal ve bıçak kullanarak aktarın, yemeğe elinizi sürmeyin."
"Soğuk ya da çiğ yiyecekler sipariş etmeyin. Örneğin pizza sipariş ettiyseniz ve iyice güvende olmak istiyorsanız, pizzayı birkaç dakika mikrodalgada ısıtabilirsiniz."