Okul hayatı dendiğinde akıllara ilk önce okul başarısı gelir. Peki, başarılı olmanın temel kuralları nelerdir? Çocuklarımıza bu konuda nasıl yardımcı olabilir, onları nasıl destekleyebiliriz? İşte Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz'ün bu sorulara yanıtı…
Prof. Dr. Derya Uludüz
1 – MÜCADELEYİ AŞILAYIN
Hayat toz pembe değil kuşkusuz ve siz onları sadece belli bir yaşa kadar koruyabileceksiniz. Bu nedenle çocuğunuz öncelikle hayatın zorluklarıyla başa çıkmayı öğrenmesi gerektiğini bilsin. Ancak bunun da ince bir sınırı var. Size ihtiyacı olduğunda destek vermenizde sakınca yok. Mücadeleyi çocuklara öğretecek en iyi şeylerden biri takım sporlarıdır. Hem ekip içinde hem de farklı bir ekibe karşı mücadele etmenin ne demek olduğunu, kazanmak için emek vermenin kıymetini anlamalarına yardımcı olacaktır.
2 – SORUMLULUK VERİN
Çocuklara küçük yaşlardan itibaren taşıyabileceği kadar sorumluluk ve gündelik işler verin. Örneğin 4 yaşında bir çocuk kendi pijamalarını katlayabilir, 6 yaşında yatağını düzeltebilir. Hayat boyu her işini siz yapamayacaksınız. Bu nedenle ne kadar erken sorumluluk sahibi olursa sorumluluklara uyum gücü o kadar yüksek olur. Tabii ki taşıyabileceğinden fazlası değil. Bir ilkokul öğrencisi uyku saatini, çantasını hazırlaması gerektiğini bilmeli. Sürekli sizin uyarınıza ihtiyaç duymamalı.
3 – SAĞLIKLI BESLENME ALIŞKANLIĞI KAZANDIRIN
Yediklerimiz bizim enerji kaynağımızdır. Kötü bir yakıt ile son model bir spor arabayı süremediğiniz gibi kötü beslenen bir çocuğun da zihinsel fonksiyonlarının verimli çalışmasını bekleyemeyiz. Okula gitmeden önce şeker, karbonhidrat, fındık kreması gibi besinler enerji veriyor gibi görünse de ilerleyen saatlerde çocuğunuzun kan şekerini düşürerek konsantrasyonunu kaybettirecek ve uykusunu getirecektir. Bunun yerine süt, peynir, yumurta, sebze içeren çeşitler düşünebilirsiniz. Menemen bu açıdan iyi bir seçenektir.
4 – DÜZENLİ UYUMASINI SAĞLAYIN
Yeterli süre ve kalitede uyku uyuyan çocuklarda akademik başarı, mutluluk ve öz kontrol daha yüksektir. Ayrıca iyi uyuyan çocukların IQ testlerinde de daha yüksek puan aldığı görülüyor. Uyku sayesinde çocuklarda bilişsel işlevler artıyor, psikolojik olarak daha sağlıklı hale geliyorlar.
5 – EGZERSİZE YÖNLENDİRİN
Egzersiz yapmak, beyin sağlığı için gerekli kimyasalları uyarıyor. Bu kimyasalların artması da öğrenmeyi artırıyor, hafızayı ve düşünme kapasitesini geliştiriyor ayrıca sinirler arası bağlantıları güçlendiriyor.
6 – STRES YÖNETİMİNİ ÖĞRETİN
Spor ve sanatla ilgilenmek stres ve kaygı düzeylerini azaltmaya yardımcı önemli etkenler. Tabii stres ile başa çıkmayı öğrenmede yetiştirme tarzı, olaylara bakış açısı, rol model alınan ebeveynlerin yaşam tarzı ve kişilik yapısı da çok önemli. Eğer ebeveyn olarak stres yönetiminde başarısız ve kaygılı bir yetişkinseniz aynı panik duygusu çocuğa da geçecektir. Sorumluluk sahibi olmayı öğrenen çocuklar stres yönetimini daha iyi yaparken gereğinden fazla sorumluluk yüklenmesi onlarda yalnızlık hissi yaratabilir.
7 – TEKNOLOJİYİ SINIRLAYIN
Teknolojiye mola vermek reçeteye yazılmış bir ilaç kadar önemli. Çocukların uyku saatine yakın saatlerde dahi cep telefonu, bilgisayar ya da tabletlerle oynamaması gerekiyor. Çünkü bu cihazlardan yayılan mavi ışık uykuyu getiren hormonların salınımını engelliyor. Teknolojiye ara verip, çocuğunuzla birlikte doğada vakit geçirin. Bu durum beyin bağlantılarını çoğaltır ve teknolojinin olumsuz yan etkilerinden korur. Bunun yanı sıra kortizol seviyeleri ve kan basıncını kontrol altına alır ve odaklanmayı artırır.
8 – SOSYALLEŞMESİNİ SAĞLAYIN
Gerçek sosyal temasın olmaması, beyindeki sinir hücrelerini kaplayan miyelin tabakasını bozarak sinir iletiminde sorunlar ortaya çıkmasına neden olabilir. Ayrıca sosyalleşmek, genel anlamda stres ve kaygıyı azaltır, ruh halini iyileştirir. Yapılan araştırmalarda, sosyal yönden aktif olan çocukların daha iyi akademik başarı sergilediğini ortaya koyuyor.