Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, tam kapanma sürecinin sona erdiği 17 Mayıs'tan sonra kısıtlamaların kademeli olarak kaldırılması gerektiğine dikkati çekti. Ceyhan, yaptığı açıklamada, yapılan uygulamanın tam kapanmadan ziyade bir kısıtlama önlemi olduğunu, bunun da farklı ülkelerde farklı şekillerde uygulanabildiğini söyledi. Kısıtlamaların mutlaka faydası olacağını ancak öncesinde yaşanan iki günlük seyahat ve nüfus göçünün belli olumsuzlukları beraberinde getireceğini belirten Ceyhan, bu ikisinin toplam etkisinin gelecek hafta itibarıyla görüleceğini ifade etti.
"Bir azalma bekliyoruz"
Ceyhan, kısıtlamaların etkisinin ağır basmasını ve vaka sayılarında azalma görmeyi beklediklerini dile getirerek, şöyle devam etti: "Fakat bu azalma şöyle olabilir, metropollerde nüfus oldukça azaldı, çok sayıda insan memleketlerine, tatil yörelerine gitti. Dolayısıyla en önemli bulaş kaynaklarından olan toplu taşıma araçlarındaki kalabalıklaşmalar olmayacak, iş yerlerinin hepsi değilse bile en azından bir kısmı kapalı olacağı için buralarda bir vaka azalması bekliyoruz ama özellikle İstanbul'dan giden kişilerin virüsü yayması neticesinde Anadolu'nun diğer şehirlerinde bir artış görebiliriz ama tabii nüfus yoğun olarak metropollerde olduğu için totalinde bir azalma bekliyoruz."
Metropollerden dönenlerin yeniden buralara döneceğine de dikkati çeken Ceyhan, iyi önlemler alınmaz, giderken yaşanan manzaralar tekrar edilirse yeniden zarar görülebileceğini söyledi. Ceyhan, bunun kontrol altına alınmasının da otobüslerin yarı kapasite çalışmasının ve herkesin aynı gün dolu otobüslerle gelmesinin önlenmesiyle sağlanabileceğini söyledi.
Prof. Dr. Ceyhan, vaka sayılarında yaşanan azalmanın ise alınan önlemlerle alakalı olmadığını belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
"Neden vaka sayıları 60 binlerden 25-28 binlere indi? Bunun birkaç nedeni var. Birincisi salgınlar sırasında hiçbir önlem almasanız, hiç aşılama yapmasanız ve hiç kısıtlama önlemleri uygulamasanız da bu dalga dümdüz yukarıya doğru gitmez. Zaman zaman virüs engellerle karşılaşır. İşte hastalanan kişilerin kısa süreli de olsa ortaya çıkan bağışıklıkları gibi ve yavaşlamaya başlar, bir iniş gözlersiniz. Bu, genellikle bütün dünyada bir paralel çizgi şeklinde ilerler. Nitekim Hindistan hariç şu anda dünyadaki bütün ülkelerde bu üçüncü artış dönemi bitti."
Vaka sayılarında yaşanan azalmanın bir diğer nedeninin ise şu an Türkiye'de hemen hemen tüm vakaların kaynağı olan İngiltere mutantının daha genç yaş grubuna bulaşması olduğunu belirten Ceyhan, "Tabii yaş ne kadar aşağıya inerse belirti veren vaka sayısı o kadar azalıyor, daha çok kişi belirtisiz geçiriyor." dedi.
"Ne kadar azaltırsanız, kontrol altına almanız o kadar kolaylaşır"
Mehmet Ceyhan, kısıtlamada hedefin yerel vakayı sıfıra indirmek olduğunu, bunun için sınırların iyi kontrol edilmesi gerektiğini vurgulayarak, "5 bin vaka, benim anladığım kadarıyla Sayın Cumhurbaşkanının bu kadar sürede ulaşılabilecek hedef olarak açıkladığı bir rakam. Yoksa bizim istediğimiz binlerin altına inmesi. Çünkü ne kadar azaltırsanız, kontrol altına almanız o kadar kolaylaşır ama şu anda çok yüksek değerlerdeyiz. Şu anda böyle bir şey yapamayız." dedi.
"Önceki gibi yaşamaya devam edersek boşuna 17 gün eve kapanmış olacağız"
Kısıtlamaların sona erdiği 17 Mayıs tarihinin ise çok kritik olduğunu vurgulayan Ceyhan, bu süreçte nasıl normalleşildiğinin ilerleyen süreci etkileyeceğine işaret etti. Ceyhan, şunları kaydetti:
"Eğer biz 17 Mayıs'ta, 29 Nisan'dan önceki gibi yaşamaya devam edersek çok sürmez, birkaç hafta içerisinde bazen bu süre biraz daha uzayabilir, bir ayı bulabilir, vakaların yeniden arttığını göreceğiz, boşuna 17 gün eve kapanmış olacağız. Bunun etkisinin devamlı olabilmesi için mutlaka kademeli normalleşme lazım. Sabırla, önce kısıtlamayı kaldıracaksınız, ondan sonra bekleyeceksiniz 1-2 hafta, sorun olmazsa diğerini... Burada dikkat edilmesi gereken iki nokta var. Birincisi en riskli bölgeleri sona bırakacaksınız, otobüslerdeki kalabalıklaşma, iş yerlerindeki temas gibi. Bir de en büyük ihtiyaç olan yerleri de yani ekonomik açıdan en zarar görmüş, zor durumda olan esnafı da önde tutarak, en önemlisi de çocukların eğitim hakkını gözetip okulları açacaksınız."
Okulları açarken diğer kısıtlamaların da devam etmesi gerektiğine işaret eden Ceyhan, okulları açarken tüm kısıtlamaların kaldırılmasının eğitim kurumlarını ciddi bir kaynak haline getireceğini, çünkü mutant virüsün özellikle çocuklardan bulaştığını kaydetti.
Dördüncü dalga uyarısı
Prof. Dr. Ceyhan, şu ifadeleri kullandı:
"Dolayısıyla bu kurallara uyarak normalleşirsek azalmayı devam ettirebiliriz ta ki nereye kadar yüzde 70-75 aşılama hedefine ulaşıncaya kadar. Yoksa biz ne yaparsak yapalım bir dördüncü dalga görürüz zaten. Yani bütün ülkeler bu, bizim için değil sadece ama bu dalga böyle çok az vaka artışıyla, düz çizgiye yakın bir eğimde mi seyredecek yoksa büyük bir dağ gibi mi olacak onu sadece alınan önlemler ve bizim ona uyum oranımız belirleyecek."