Yeni Posta Kanunu için hazırlanan taslak, PTT'ye yeni imtiyazlar, kargo ve kurye şirketlerine de ilave yaptırımlar getiriyor. Taslağı Şehr-i İstanbul’a değerlendiren Türkiye Kargo, Kurye ve Lojistik İşletmecileri Derneği (KARİD) Başkanı Aslan Kut, yeni tasarının belirtilenin aksine PTT'nin hakim durumunu daha da güçlendireceğini söyledi.
Tüm sektörler serbest rekabete açılmış ve devlet ekonomik faaliyetlerinden çoktan elini çekmişken, posta sektöründe halen “ devlet tekeli” anlayışının hakim olması kargo, kurye ve lojistik firmalarının sorunu olmasından çok, reel sektörün gelişmesinin önünde bir engeldir diyen Aslan Kut, hazırlanan taslak ile ilgili şunları söyledi: Yeni tasarı belirtilenin aksine PTT’nin hakim durumunu daha da güçlendirdiği gibi sektörün gelişimine de balta vurur niteliktedir.
Bu mevcut yasayla 20 gramın altındaki bütün iletileri PTT gönderirken, bu sınır 200 grama yükseltiliyor. Bu oranı belirleme yetkisi ise Bakanlar Kurulu'na veriliyor. Taslakta 'Evrensel Posta Hizmeti' diye bir tanımlama da yapılıyor ve bu hizmet PTT’ye veriliyor. Buna göre 2 kilo ile 20 kilo arasındaki kargoları PTT’nin taşıması öngörülüyor.
Taslakla ayrıca Evrensel Posta Hizmeti adı altında bir Fon kuruluyor. Bu Fona sektördeki özel şirketlerin yıllık net satışlarının yüzde 2'sinin aktarılması öngörülüyor ki bu rakam bir şirketin karının ortalama yüzde 20'sine denk geliyor. Fon'daki bu kaynak da 'Evrensel Posta Hizmetini üstlenen kuruluşa yani PTT’ye aktarılıyor. Taslakla özel sektörden cirosunun binde 5'i oranında idari ücret de talep ediliyor.
PTT'YE YENİ İMTİYAZLAR GELİYOR
KARİD Yönetim Kurulu Başkanı Aslan Kut, dernek çatısı altında bulunan 40 şirketin 80 bin kişiye istihdam yarattığını belirtirken, bu şekilde çıkacak olan kanunun sektörün gelişimine balta vuracağını, serbest rekabet modeli ile çalıştıkları takdirde ise 200 bin kişilik bir istihdam oluşturabileceklerini söyledi.
Posta hizmetlerinin gelişmiş ülkelerde olduğu gibi serbest rekabete dayalı, yüz binlerce insanı istihdam edebilecek bir sektör haline getirebilecek düzenlemeler gerektirdiğini söyleyen Başkan Kut, 60 yıl önce yayımlanmış bir posta kanunu ile yürütülen ve tekel bir alan olan Posta hizmetleri dışında ülkemizde tekeli görebileceğimiz başka bir alan yok" dedi. Özel sektöre açılmasıyla patlama yapan telekomünikasyon ve havayolu taşımacılığını ömek gösteren Aslan Kut "Aynı büyüme potansiyeli kargo ve kurye sektörü için de var. Posta alanında tekelin var olması sadece şirketlerin değil kargo ve kurye sektörünün gelişimi için de bir engel. Büyüme potansiyelini kullanamıyoruz" yorumunda bulundu.
Fon, PTT’ye Çalışacak
Hazırlanan taslakta kargo şirketleri için risk taşıyan çok daha önemli konular olduğuna dikkat çeken Aslan Kut konuşmasını şöyle sürdürdü: 'Yeni kanun taslağında 'Evrensel Posta Hizmeti' diye bir tanımlama yapıldı. Çok güzel bir hak fakat bu hizmet, PTT idaresine veriliyor. Bu bir imtiyaz.
Evrensel Posta Hizmeti alanına giren posta gönderileri, 2 kg ile 20 kg aralığındaki kargoları kapsıyor. Bu ağırlıktaki kargoları evrensel hizmet sağlayıcısı ile göndermek zorundasınız. Evrensel posta hizmetini sağlayan kurum bu kapsamdaki kargoların şubesi olsun ya da olmasın adrese teslim etmek üzere kabul etmek durumunda olacak. Ayrıca Evrensel Posta Hizmet Fonu'na aktarılmak üzere bu sektördeki özel şirketlerin yıllık net satışları üzerinden yüzde 2 oranında pay alınması planlanıyor. Bu paylar kaynak fon tarafından 'Evrensel Posta Hizmetini üstlenen kuruluşa aktarılıyor.
Bizim sektörümüzde cironun yüzde ikisi, karımızın en az yüzde 20'si demektir. Bu da yetmiyor ve idari ücret ödeyeceksiniz deniyor. Cironuzun binde 5'ini de idari ücret olarak ödeyeceksiniz deniyor."
E-ticaret 200 milyar dolara gidiyor
Dünya ticaretinin yüzde 32'lik bölümünün e-ticaret olarak gerçekleştiğinin altını çizen Kut: "Elektronik ticaret dendiği zaman ilk akla kargo ve kurye şirketleri geliyor. Satış yapan web siteleri sadece satış yapıyor fakat alt yapıyı kuran ve organizasyonu yöneten kargo şirketleridir.
Elektronik ticaret ülkemizde son beş yılda inanılmaz bir ivme kazandı. 25 milyon dolardan 2010'da 10,6 milyar dolara ulaştığı belirtiliyor. Bu gelişme böyle devam ederse önümüzdeki 10 yılda 200 milyar dolardan söz ediliyor. Böyle bir gelişmenin olduğu bir dönemde mevzuatı doğru hazırlayamazsak sahip olduğumuz potansiyeli de kaybederiz" yorumunda bulundu.
Özel şirketler rakibine kardan pay verecek
Bu şekilde belirlenen pay oranı, şirketlerin yıllık karlarının yüzde 25'ini Bilgi Teknolojileri Kurumu'na aktarması anlamına geliyor. KARİD net bir değerlendirme yapmasa da 'Evrensel Posta Hizmetini verecek olan PTT, bu fondan gelecek paralan yurtiçi veya yurtdışında ofis açmak için kullanabilir. PTT’nin özelleştirilmesi halinde ise bu hakkın korunup korunmayacağı şimdilik tartışma konusu. Hazırlanan kanun taslağının serbest rekabet ruhuyla uyuşmadığının altını çizen Kut, "Özel şirketler kendi kazançlarından rakibini yani evrensel posta hizmeti veren kuruluşu güçlendirmek üzere ödeme yapacaklar. Tekel sıfırlanmadığı takdirde, belirlenen tekel miktarı ne olursa olsun evrensel posta hizmetlerini sağlayan kuruluş belli bir alanı kendi denetiminde tutuyor olacak.
Taslakta, posta gönderilerinde beş yıl içinde tekelin kaldırılacağı belirtiliyor fakat Evrensel Posta Hizmetinin 5 yıl içinde özel sektöre aktarılıp aktarılmayacağı ile ilgili bir tanımlama bulunmuyor diye konuştu.
Yeni Belge Yeni Ücret İstenecek
KARİD üyelerinin Karayolu Taşıma Kanuna göre 300 bin TL'ye bir belge aldığını hatırlatan Başkan Kut, "Şimdi Posta Hizmetleri kanununa göre yeni bir yetki belgesi almak zorunda kalacaklar. Bu belgenin şu an ne kadar olduğu belli değil fakat Karayolu Taşıma belgesinden aşağı olacağını sanmıyorum" dedi.
Kapatma cezası geliyor
Taslağın 19. Maddesinde ise çok riskli bir tanımlama olduğunun altını çizen Kut, "Kamu düzeni, milli güvenlik ve sağlık gerekçelerine dayalı olarak posta sektöründe görev alan firmalara üç aydan 6 aya kadar kapatma cezası getiriliyor. Gerektiğinde de tamamen kapatırız deniyor. Bir kargo firmasını değil üç ay, bir gün kapatsanız dahi yok olur. Son 30 yılda gelişen bir sektör ve ciddi iş gücü bir alt yapı var. Bu şekilde çıkacak bir kanunla 80 bin kişinin istihdam edildiği bir alanda daralma yaşanacaktır" diye konuştu.
Bakan'dan talep
KARİD olarak gerekli çalışmaları yaptıklarını ve bakanlığa görüş bildirdiklerini söyleyen Aslan Kut, "Ulaştırma Bakanımızın liberal ekonomiye inanan bir insan olduğunu biliyorum. Bu şekilde hazırlanan bir taslağa onay vermeyecektir. Sayın Bakanımın eline bu taslak geçtiğinde, düzenlemenin yapılacağına inanıyorum" dedi.