İstanbul Sanayi Odası (İSO), bugün ‘Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO 500)’ araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Üretimden satış rakamına göre oluşturulan listenin ilk sırasında, uzun yıllardır olduğu gibi yine Tüpraş yer aldı. Şirket, 58,6 milyar TL'lik üretimden satış, 63,6 milyar TL'lik net satış rakamına ulaştı. Listede dikkat çeken bir detay ise, 5. sıradaki şirketin isminin açıklanmaması oldu. Söz konusu ‘gizemli' şirketin, 2019'da ise 9. sırada yer aldığı bilgisi dosyada yer aldı.

21 ŞİRKET İSMİNİ AÇIKLAMADI

İSO 500 listesinde her yıl bazı şirketler, ismini gizliyor. 2019 listesinde 27 şirket ismini gizlerken, bu yıl ismini gizleyen şirket sayısı 21 oldu. İlk 100'deki şirketlerden bu yıl sadece iki şirket ismini gizledi. Bu şirketler 5. ve 49. sıradaki şirketler oldu.
Bu şirketlerden 49. sırada olanın Ankara Sanayi Odası'na, 5. sıradakinin ise İstanbul Sanayi Odası'na kayıtlı olduğu dosyada belirtildi.

VERİLER İSTANBUL ALTIN RAFİNERİSİ’NE İŞARET EDİYOR

2019 öncesindeki beş yılda hep ilk 20'de yer alıp, 2019 ve 2020 listesinde yer almayan İstanbul Sanayi Odası'na kayıtlı bir firma yer alıyor. O da İstanbul Altın Rafinerisi. Şirketin internet sitesinde yer alan bilgilere göre şirketin 2019 cirosu 18,2 milyar TL. 2019 yılı İSO 500 listesinde 8. Şirketin cirosu (net satış rakamı) 19,8 milyar TL, 10. Şirketin ise 16,4 milyar TL. Dolayısıyla, veriler, İstanbul Altın Rafinerisi'nin 2019 yılı İSO 500 listesinde ismi gizlenen 9. şirket olduğuna işaret ediyor. 2020 yılı İSO 500 listesinde 5. sıradaki şirketin, geçen yılki listede 9. sıradaki şirket olduğu dosyada belirtildiği için, söz konusu şirketin İstanbul Altın Rafinerisi olması kuvvetle muhtemel.

CİROSU 20 MİLYAR TL’NİN ÜZERİNDE

Listede 5. sırada yer alan ve İstanbul Altın Rafinerisi olması muhtemel şirketin 2020 yılı cirosunun, dosyadaki verilere göre 31 milyar TL ile 24 milyar TL arasında olması gerekiyor. Konuyla ilgili ulaştığımız İstanbul Altın Rafinerisi A.Ş. yetkililerinden ise haberi doğrulayan ya da yalanlayan bir yanıt gelmedi.

İSTANBUL ALTIN RAFİNERİSİ KİMİN?

1995 yılında Ömer Halaç tarafından kurulan Halaç Kuyumculuk Limited Şirketi, 2002 yılında İstanbul Altın Rafinerisi ile birleşti ve İstanbul Altın Rafinerisi A.Ş. olarak yola devam etti. İstanbul Altın Rafinerisi, 1996 yılında Hazine Müsteşarlığı ve İstanbul Altın Borsası'nın katkılarıyla kurulmuştu.
Şirketin en büyük hissedarı Gram Altın Pazarlama Sanayi ve Ticaret A.Ş. Bu şirket de İstanbul Rafineri A.Ş.'nin genel müdürü olan Özcan Halaç'a ait.

ALTIN FİYATLARINDAKİ VE ALTINA TALEPTEKİ ARTIŞLA YÜKSELDİ

Son yıllarda Türk lirası değer kaybederken ve enflasyon yükselirken, yurt içi yerleşiklerin dövizle birlikte altın talebi de arttı. Türkiye'de geleneksel yatırım araçlarında başı çeken altına talep özellikle 2020 yılında arttı. Altın fiyatları 2020'de 2 bin doları aşarak rekor kırarken, TL cinsi altın fiyatları dolar/TL kurundaki artışında da etkisiyle yükseldi. 2010 yılında 362 milyon TL olan İstanbul Altın Rafinerisi'nin cirosu 2015'te 5,9 milyar TL'ye, 2019'da 18,2 milyar TL'ye yükseldi. İSO 500 verileri, 2020'de bu rakamın 24 ile 31 milyar TL arasında olduğuna işaret ediyor.

GRAM ALTIN PAZARLAMA DA YÜKSELİŞTE

Özcan Halaç'a ait olan Gram Altın Pazarlama Sanayi ve Ticaret A.Ş. de 2020 yılı İSO 500 listesinde 19. sırada yer aldı. Üretimden satış rakamı 9,8 milyar TL olan şirketin cirosu (net satış) ise 13,2 milyar TL oldu. 2016'da 488 milyon TL'lik üretimden satış rakamıyla İSO 500'de 240. Sırada olan şirket, 2017'de 1,7 milyar TL'lik rakamla 68. sıraya, 2020'de ise 9,8 milyar TL ile 19. sıraya yükselerek büyük sıçrama kaydetti. 4 yılda üretimden satış rakamı, yaklaşık 20'ye katlanmış oldu. Şirketin 2020 yılı net satış rakamı ise 13,2 milyar TL oldu.

İSO 500’ün borcu 500 milyar TL’ye ulaştı

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, enflasyonun yanı sıra ithal hammadde fiyatlarındaki yüksek artışın sanayici üzerinde giderek daha fazla baskı yarattığını; TL’deki değer kaybı, enflasyondaki artış ve faizlerdeki dalgalanmalar nedeniyle finansman yüklerinin de önemli ölçüde arttığını söyledi. Sanayicinin karlılığında finansman giderlerinin belirleyici olmayı sürdürdüğüne dikkat çeken Bahçıvan, borç-özkaynak dağılımının sanayiciler için mutlaka çözülmesi gereken kronik bir sorun olduğunu vurguladı.

HAMMADDE FİYATLARI VE ENFLASYON ARTIŞI VURGUSU

‘Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO 500)’ sonuçları kapsamında değerlendirmelerde bulunan Bahçıvan, “Yurt dışından gelen hammaddelerin fiyatlarında yaşanan yüksek boyutlu artışlar sanayicimiz üzerinde giderek daha fazla baskı yaratmakta. Bu artışlar, ilave bir işletme sermayesi ve buna bağlı bir finansman ihtiyacı oluşturması bakımından önümüzdeki günler için çok ciddi bir stres kaynağı olacaktır” dedi ve ekledi: “Bu yıl sanayicimiz açısından bir başka önemli stres kaynağı da enflasyon… Enflasyonun olduğu ortamda kolay kolay yatırım yapılmaz. Nitekim geçen yıl yatırım teşvik belgelerinde yaşanan yüksek oranlı artışa rağmen, yatırım iştahının fiiliyata dönmediğini son dönemlerde net bir şekilde gözlemliyoruz.”

KAMBİYO KÂRLARI ARTTI

İSO 500'ün kârlılık verilerine göre, 2020 yılında faaliyet karlılığındaki iyileşme ve net kambiyo kârlarının etkisiyle üretim faaliyeti dışı gelirlerdeki artışın kârlılığa pozitif katkı yaptığını belirten Bahçıvan, buna karşın finansman giderlerinin sanayicilerin kârlılığında belirleyici olmayı sürdürdüğünü söyledi. İSO-500 raporuna göre 2020 yılında sanayicilerin finansman yükü yüzde 39.2 artarak 88.8 milyar TL'ye yükseldi. Duran varlıkların toplam aktifler içindeki payı da 2.8 puan azalarak yüzde 36.3'e geriledi. Devreden KDV yükü de yüzde 14.3 artışla İSO 500'ün toplam mali borçlarının yüzde 2.5'i düzeyine ulaştı.

FİNANSMAN YÜKÜ YÜZDE 39.2 ARTTI

Bahçıvan, “İSO 500'ün finansman giderleri %39.2 artışla 88.8 milyar TL'ye yükseldi. Bununla birlikte, faaliyet kârı yüzde 55'lik artışla 142.8 milyar TL'ye çıktı ve bu sayede finansman giderlerinin faaliyet kârına oranı yüzde 69.3’ten yüzde 62.2’ye geriledi. Yaşanan bu göreli iyileşmeye rağmen, sanayi kuruluşları ana faaliyetlerinden elde ettikleri kârların halen oldukça önemli bir bölümünü finansman giderlerine ayırmaya devam etti” diye konuştu. Mevcut borç-özkaynak dağılımının sanayici için mutlaka çözülmesi gereken kronik bir sorun olduğunu vurgulayan Bahçıvan, toplam borçların payının %68.4,özkaynakların payının %31.6 olduğuna işaret etti.

KREDİLER SANAYİ DIŞI SEKTÖRLERE GİDİYOR

Kredilerin de daha çok sanayi dışı sektörlere yöneldiğine dikkat çeken Bahçıvan, “2020 yılında Türkiye'de yüzde 35'lerde seyreden oldukça güçlü bir kredi büyümesi yaşanırken, İSO 500'ün mali borçlarındaki artışın yüzde 23'le sınırlı kalması, kredilerin daha çok sanayi dışı sektörlere yöneldiğini gösteriyor” dedi.

BORÇ 500 MİLYAR TL’YA ULAŞTI

Rapora göre, İSO 500'ün toplam mali borçları 2020 yılında yüzde 23 artarak 499.6 milyar liraya ulaştı. Kısa vadeli mali borçlar 206 milyar TL, uzun vadeli mali borçlar ise 293.,5 milyar TL'ye çıktı. Rapora göre, İSO-500’ün 2020 yılında üretimden satışları yüzde 15.3 artışla 1.18 trilyon TL'ye yükseldi. Ancak söz konusu artışa karşın büyüme performansı 2018 ve 2019’a göre yavaşladı. İSO 500'ün ihracatı ise yüzde 12.8 gerileyerek 64.1 milyar dolar oldu. Faaliyet kârı yüzde 55 artarak 142.8 milyar TL, faaliyet karlılığı oranı da 2.7 puan artarak yüzde 10.8 olarak gerçekleşti. FAVÖK büyüklüğü yüzde 43.1 artışla 184.4 milyar TL, vergi öncesi dönem kar ve zarar toplamı da yüzde 50.1 artarak 92.5 milyar TL oldu. İstihdam ise yaklaşık yüzde 3 artış kaydetti.