İcra dairelerine günlük gelen icra ve iflas dosya sayısı 1100’i aşarken hem esnaf hem şirketlerde iflaslar artışa geçti. Borçla ayakta kalmaya çalışanlar ise aldıkları kredileri ödeyememe riskiyle karşı karşıya.
Kapısına kilit vuran esnaf sayısı bu yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11 artışla 29 bin 37’ye yükseldi. Aynı dönemde kuruluş için tescil başvurusu yapan esnaf sayısı da 1869 adetlik azalışla 80 bin 121’e geriledi. Pandemi ile geçen 2020 yılında 99 bin 588 esnaf kapandı. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) verilerine göre, 2021’in ilk çeyreğinde kapıya kilit vuran esnaf sayısı 29 bini aştı.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği verilerine göre, yılın ilk çeyreğinde tasfiye olan şirket sayısı yüzde 3.2’lik artışla 4 bin 620’ye çıkarken, aynı dönemde 2 bin 694 şirket de kapısına kilit vurdu. Yılın birinci çeyreğinde kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2’ye yakın artışla 7 bin 616’ya yükseldi.
BORCA SARILDILAR
Şirket ve esnaf sayılarındaki kapanmalar artınca işsiz kalanların sayısı da çığ gibi büyüyor. Mart 2021 döneminde mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı 9 milyon 204 bine yükseldi.
Bu dönemde gemiyi yüzdürmek için borca sarılan binlerce işletme, borcunu döndüremediği için batıyor. 2020’nin ilk çeyreğinde toplam KOBİ kredileri 662 milyar 540 milyon TL iken bu rakam bu yıl aynı dönemde 879 milyar 284 milyon TL’ye yükseldi.
533 MİLYAR LİRALIK SORUNLU KREDİ
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) sorunlu kredilerin takibe düşme sürelerini 90 gün yerine 180 güne çıkaran düzenlemesi 30 Haziran’da bitiyor. BDDK bu yolla kredilerin batmasını önlerken adeta bilançolarda yüzdürülmesini sağladı. Bankaların takibe düşmüş alacakları sene başından bu yana 150 milyar lira seviyesine adeta demirledi. Takipteki kredilere yakın izlemedekiler de eklendiğinde bankalar bilançolarında halihazırda 533 milyar liralık sorunlu kredi tutarını yönetiyor.
PwC ortaklarından Serkan Tarmur, pandemi kaynaklı ekonomideki sıkıntıların etkisinin devam ettiğini belirterek “Türkiye’de problemli alacaklarda önümüzdeki dönemde artış olacağı öngörülüyor. Bu çerçevede tahsili gecikmiş alacak satışlarının gelecek üç yılda geçmiş 12 yılın toplamı kadar olmasını bekliyoruz” dedi. PwC’nin öngörüsüne göre gelecek üç yılda yaklaşık 73 milyar TL’lik takibi gecikmiş alacak satışı bekleniyor.
‘ESNAFIN BORÇLARINI ERTELEYİN’
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, İçişleri Bakanlığı’nın genelgeyle duyurduğu kademeli normalleşme sürecine ilişkin yaptığı açıklamada, salgınla ilgili faturanın “yine esnaf ve sanatkâra çıkarıldığına” dikkat çekti.
Covid-19 salgını nedeniyle sıkıntı yaşayan esnafa karşılıksız hibe desteği verilmesi ve tüm borçlarının yılsonuna kadar faizsiz ertelenmesi konusunda hükümete bir kez daha çağrıda bulunan Palandöken şunları söyledi:
“Son 14-15 aydır uygulanmakta olan kapanmalarda fatura esnafımıza çıkarıldı. Verilen destekler çok yetersiz kaldı. Borçlar hep faizli ertelendi. Artık karşılıksız hibe desteği ve tüm borçların faizsiz yıl sonuna kadar ertelenmesi kaçınılmaz oldu. Çünkü bu yükü esnafımız artık kaldıracak durumda değil. Ulaştırmada çalışan esnafımız da özel desteklenmelidir.”