Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanvekili Prof. Dr. Şaban Çalış, Türkiye’nin eğitimde uluslararasılaşmada geri kalmasındaki temel sorununun akademi ve ilmiye sınıfıyla ilgili olduğunu söyleyerek, Türkiye’de yeterince yabancı öğretim üyesi bulunmadığını belirtti.
İstanbul Üniversitesi (İÜ) Kongre ve Kültür Merkezi’nde yapılan Üniversitelerde Uluslararasılaşma Sorunları Çalıştayı’nın açılışında konuşan Çalış, uluslararasılaşma kavramının bilimsel bilgi ve akademik deneyiminin küresel ölçekte paylaşılarak, öğretim elemanları ile öğrenciler arasındaki iletişimi sağlama ve rekabeti arttırma amaçlarını kapsadığını söyledi.
”Teknoloji değişime zorluyor”
Dünyadaki öğrenci sayısının 2012’de tahmini olarak 200 milyona ulaştığını ifade eden Çalış, uluslararasılaşmanın dinamiğini oluşturan teknolojik gelişmelerin, yükseköğretim sistemini temelden değiştirmeye zorladığını belirtti.
Uluslararası 3 milyon 700 öğrencinin 132 milyar dolarlık bir bütçe ürettiğini belirten Çalış, şunları söyledi: ”2020 tahminleri ise, 7 milyon öğrenciden 300 milyar dolarlık bir bütçedir. Peki bu bütçeden kim pay alıyor? ABD birinci, tabii ki sürpriz değil. Bu ülke, 750 bin civarında uluslararası öğrenciye sahip. İkinci Birleşik Krallık, 460 bin civarında uluslararası öğrenciye sahip. Listede Fransa’yı, Çin ve Avustralya takip ediyor.”
"Sorun akademi ve ilmiyede"
Çalış, Türkiye’nin yurt dışına üniversite öğrencisi gönderen ülkeler sıralamasında ilk beşte yer almasına karşılık öğrenci alan ülkeler sıralamasında ilk 10’a giremediğini kaydetti.
Türkiye’nin eğitim alanındaki uluslararasılaşmada geri kalmasındaki temel sorununun kendilerinin de yer aldığı akademi ve ilmiye sınıfında olduğunu söyleyen Çalış, şöyle devam etti: ”1982’den sonra yapılan YÖK’le ilgili ilk düzenlemelerden biri yükseköğretimde yabancı çalıştırılmasıyla ilgiliydi. Yabancı öğretim üyesi, Türkiye’deki öğretim üyelerinin aldığı maaşın 6 katı kadar ücret alabilecekti. Kanunlara göre Türkiye’de öğretim üyesi sayısının yüzde 2’si nispetinde yabancı öğretim elemanı çalıştırılabilir. Ülkedeki öğretim üyesi sayısının 120 bin civarında olduğunu söylersek bunun yüzde 2’si oranında yabancı öğretim üyesi bulundurabiliriz. Fakat biz, bu rakamı henüz dolduramadık”
İÜ Rektörü Prof. Dr. Yunus Söylet ise, ’tersine beyin göçünü’ hızlandırmak, yurt dışından Türkiye’ye dönmek isteyen araştırmacıları cesaretlendirmek ve onları motive etmek için birçok mevzuat eksikliğinin olduğunu söyledi.
Çalıştay eğitim konusunun tartışıldığı oturumla devam edecek.